کاربردهای فعل ماضی در دستور عربی و فارسی با رویکردی به آیات قرآن

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,829

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAQ-7-3_008

تاریخ نمایه سازی: 16 شهریور 1399

چکیده مقاله:

فعل از ارکان مهم در ساختار جمله است که بار اسنادی و دلالت زمانی آن را بر دوش می کشد. قرآن کریم نیز آکنده از انواع قالبهای فعل ماضی است که کاربردهای متنوع آن تاکنون آنگونه که باید مورد دقت و بررسی قرار نگرفته است. از میان اقسام آن، فعل ماضی در دو زبان فارسی و عربی، به شکلی گسترده و در ساختارهای متنوع به کار رفته است و ضمن دلالت بر زمان گذشته، مفهوم زمان حال و آینده را نیز منتقل می­سازد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی در حوزه دستور تطبیقی، تلاش دارد ساختارهای فعل ماضی را در این دو زبان، عمیقا واکاوی کند و کاربردهای متنوع آنها را با تکیه بر قرآن کریم تبیین نماید؛ به گونه ای که با یکدیگر مشتبه نگردد و مترجمان در فهم صورت­های مختلف زمان های افعال دچار اشتباه نشوند. در این جستار، ضمن یکپارچه ­سازی زمان ماضی در دستور فارسی و عربی با رویکرد قرآنی، قواعد دستوری ماضی ساده، ماضی نقلی، ماضی استمراری، ماضی بعید و ماضی التزامی، به همراه کارکردهای گسترده آن­ها آمده است. همچنین برای زمان گذشته نیز دو قالب جدید زمان ماضی بدوی و ماضی مقصود ، به زمان های افعال اضافه گردید که در منابع دستوری فارسی و عربی بدان اشاره ای نشده است، یا آن که برایش چارچوبی دقیق واحکامی مشخص تبیین نگشته است. همچنین برای تبیین قواعد دستوری، به 30 شاهد شعر فارسی و 13 بیت عربی و 50 آیه قرآن کریم استناد شده و در مجموع، 125 قاعده برای کاربردهای مختلف فعل ماضی در هر دو زبان فارسی و عربی تدوین گردیده است.  

نویسندگان

فرهاد رجبی نوشابادی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

محمد جرفی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

قاسم مختاری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک

سید ابوالفضل سجادی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آذرنوش، آذرتاش، (1367)، آموزش زبان عربی، ج1، تهران: نشر دانشگاهی. ...
  • آمدی، عبدالواحد، (1429)، غررالحکم و دررالکلم، چاپ سوم، قم: دارالکتاب ...
  • ابن یعیش، موفق الدین ابی البقاء (2001)، شرح المفصل للزمخشری، ...
  • ابوالقاسمی، محسن(1375)،دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ اول، تهران، سمت. ...
  • احمدی بیرجندی، احمد، (1352)،  دستور زبان فارسی، چاپ پنجم، مشهد، ...
  • احمدی گیوی، حسن؛ انوری، حسن(1373)، دستور زبان فارسی، چاپ دهم، ...
  • احمدی گیوی، حسن (1380)، دستور تاریخی فعل، تهران: نشر قطره. ...
  • بدیع یعقوب، امیل، ( 1423)، موسوعه النحو و الصرف، چاپ ...
  • بصاری، طلعت(1345)، دستور زبان فارسی، چاپ اول، تهران، انتشارات طهوری. ...
  • بیهقی، ابوالفضل، (1384)، تاریخ بیهقی، به کوشش خطیب رهبر، تهران: ...
  • خطیب رهبر، خلیل (1381)، دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات مهتاب. ...
  • خلایلی، کمال، (1988)، معجم کنوز الامثال والحکم العربیه، الطبعه الاولی، ...
  • خیام­پور، عبدالرسول (1389)، دستور زبان فارسی، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات ...
  • سلطانی گرد فرامرزی، علی، (1373)، دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات ...
  • سیدی، حسین (1387)، رویکرد زبان­شناختی به نحو عربی، مشهد: دانشگاه ...
  • سیبویه، عمرو بن عثمان (2009)، الکتاب، الطبعه الثانیه، بیروت: دار ...
  • شریعت، محمد جواد (1372)، دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات اساطیر. ...
  • صادقی، علی اشرف، (1358)، دستور زبان فارسی، چاپ اول، تهران: ...
  • غلایینی، مصطفی،(1425)، جامع الدرو س العربیه، الطبعهالاولی، بیروت: دار احیاء ...
  • فرشیدورد، خسرو، (1392)، دستور مفصل امروز، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ...
  • لواسانی، احمد، (1380)، مدخل الی اللغه الفارسیه، چاپ هشتم، بی­جا: ...
  • مبرد، ابوالعباس، (1993)، الکامل فی اللغه و الادب، بیروت: موسسه ...
  • مخزومی، مهدی (1986)، فی النحو العربی: نقد و توجیه، چاپ ...
  • مدنی، سیدعلیخان،(1388) الحدائق الندیه فی شرح الفوائدالصمدیه، الطبعهالاولی، قم: ذو ...
  • مشکور، محمدجواد (1349)، دستورنامه، چاپ ششم، تهران: موسسه مطبوعاتی شرق. ...
  • ناظمیان، رضا، (1391)، فن ترجمه از عربی به فارسی، چاپ ...
  • نجفی اسداللهی، احمد، (1362)، مائه قاعده وقاعده، تهران: دارالعلوم العربیه. ...
  • نوبهار، مهرانگیز، (1372)، دستور کابردی زبان فارسی، تهران: رهنما. ...
  • وحیدیان کامیار، تقی، (1386)، دستور زبان فارسی، چاپ دهم، تهران: ...
  • وزین­پور، نادر (1369)، دستور زبان فارسی، تهران: انتشارات معین. ...
  • (1371)، بر سمند سخن، چاپ پنجم، تهران: انتشارات فروغی. ...
  • یاسمی، رشید؛ بهار، ملک­الشعراء؛ فروزانفر، بدیع­الزمان؛ قریب، عبدالعظیم؛ همایی، جلال­الدین ...
  • نمایش کامل مراجع