بررسی فضاهای تطبیق پذیر در خانه های سنتی ایران با تاکید برکوچ فصلی

تطبیق پذیری مسکن یکی از سه گونه انعطاف پذیری (تنوع پذیری، تغییر پذیری و تطبیق پذیری) است و مفهوم کوچ فصلی و روزانه را در بر دارد. از آنجا که ارتباط با طبیعت و نیاز های فصلی در اقلیم چهارگانه ایران با یکدیگر متفاوت است؛ عوامل مختلفی همچون حرارت ناشی از تابش آفتاب در زمستان برای مناطق سرد یا گرم و خشک و همچنین نقش جریان هوا در مناطق گرم و مرطوب یا معتدل و مرطوب، در بسیاری از موارد موجب شکل گیری نوعی مهاجرت فصلی درون خانه و محوطه آن می شوند. این پژوهش به طور خاص به بررسی گونه تطبیق پذیری در خانه های سنتی ایران و موضوع کوچ فصلی در فضاهای مختلف خانه پرداخته است. و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مدل دکتر عینی فر این فضاها در مقیاس خرد ( اتاق و آشپزخانه و غیره ) و مقیاس میانی ( عناصر ارتباطی) بررسی شده اند. با توجه به بررسی انواع فضاهای تابستان نشین وزمستان نشین در پهنه های مختلف اقلیمی ایران، می توان گفت انواع فضاهای تطبیق پذیر در خانه های سنتی ایران در سه دسته فضاهای باز، نیمه باز و فضاهای بسته قابل دسته بندی هستند. این فضاها با قرارگیری در سطح زمین ، زیر زمین و یا در ارتفاع بالاتر از سطح زمین امکان کوچ فصلی را به صورت عمودی و یا افقی برای کاربران فراهم می آورند.