بررسی عوامل موثر بر مشارکت بهره برداران در اجرای شبکه های آبیاری و زهکشی استان خوزستان به منظورارائه راهکارهای مناسب

     اجرای طرحهای آبیاری وزهکشی گام بزرگی در جهت استفاده بهینه از آب کشور میباشد.این امر در صورتیکه با مشارکت بهره برداران صورت گیرد،میتواند علاوه برکاهش بار مالی دولت،تصدیگری دولت در بخش آبرا کاهش داده وبه مرور زمان مدیریت حفظ،نگهداری وبهره برداری از منابع آب رابه خود مردم واگذار نماید. تبصره 76 وماده 106 قانون برنامه های دوم وسوم توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران با هدف جلب مشارکت بهره برداران در طرحهای توسعه منابع آب واحداث شبکه های آبیاری وزهکشی یکی از سیاستهای مهم دولت برای استفاده بهینه از منابع آب وخاک بوده است. اجرای طرحهای مشارکتی بامشکلات فراوانی همراه بوده است که بخش عمده ای از این مشکلات مربوط به عدم شناخت کافی از شرایط فرهنگی،اقتصادی اجتماعی و....بهره برداران میباشد.

   این مقاله به بررسی عوامل اساسی موثربر مشارکت بهره برداران در اجرای شبکه های آبیاری وزهکشی خوزستان به منظور ارائه راهکارهای مناسب  پرداخته است.در این بررسی ضمن شناسایی عوامل اساسی مؤثر بر مشارکت بهره برداران در طرحهای آبیاری وزهکشی،با استفاده از روشهای مختلف آماری،تاثیر عوامل اساسی مؤثر بر مشارکت بهره برداران در طرحهای ابیاری وزهکشی استان خوزستان مورد ارزیابی وسنجش قرار گرفته است.

   این بررسی یک تحقیق پیمایشی وتطبیقی است که درآن به مقایسه متغیرهای مؤثربر مشارکت در سه طرح انتخابی در سه منطقه با شرایط گوناگون در استان خوزستان پرداخته میشود. نتایج این تحقیق مشخص مینماید که میزان سهم الشرکه از دید بهره برداران بسیار مهم بوده وبایستی این موضوع بر اساس توان اققتصادی کشاورزان وشرایط هر منطقه تعیین گردد.همچنین با توجه به پاسخهای بهره برداران در این تحقیق مشخص میشود که تمهیدات آموزشی وتوانا سازی مردم در زمینه مدیریت بهره برداری از شبکه ها بسیار ضروری است.

  آب منشاء حیات والفبای آبادانی است . آب ، این اعتبار را درطول تاریخ کسب کرده است ، زیرا هرجا که اثری ازآب بوده ، حیات وزندگی نیزپدیدآمده ونشانه هایی ازآن باقیمانده است . درحقیقت آب مهمترین چیزی است که درطبیعت وجود داشته وهمواره فکربشررابه خود مشغول ساخته است . پیشرفت سریع روشهای علمی ومهندسی درجابجایی آبها ومهاروبهره برداری ازآنها ، هرچند توسعه چشمگیری داشته است ولی هنوزمسائل ناشناخته بسیاری وجود دارد که نیازبه تحقیق وبررسی دارند.

     سیاستگذاران وتصمیم گیرندگان ، درسراسرجهان مدتهاست که تغییرات گسترده ای را درنهادهای مدیریتی ازجمله دربخش آب به صورت واگذاری مسئولیت به سازمانهای مرکب ازبخش دولتی ومردمی ، پیشنهاد وبه اجرا گذاشته اند0 تحقق این سیاستها که اصطلاحاً مشارکت مردمی گفته میشود، درهرسطحی که باشد، به مثابه بهترین محصول آزادسازی وتعدیل اقتصادی نیازمند تمهیدات ومقدمه چینی های متنوع وتدارک پیش شرطهای اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی وفرهنگی پرداخته ای است0       

   تبصره 76 وبند الف ماده 106 برنامه های دوم وسوم قانون توسعه اقتصادی اجتماعی سیاسی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران ، گامی دراین جهت است که هدف ازآن مشارکت مردم درزمینه توسعه منابع آب بویژه احداث شبکه های آبیاری وزهکشی ونیزمشارکت دادن کشاورزان دراجرا وبهره برداری ونگهداری ازاین طرحهاست 0

   دراین بررسی ضمن معرفی قوانین مربوط به مشارکت بهره برداران در احداث شبکه های آبیاری و زهکشی و ویژگیها و عملکرد آنها به ارائه مباحث نظری در زمینه مشارکت و سیر تحول و اصول حاکم و برداشتهای مختلف از آن پرداخته می شود و با در نظر گرفتن فرآیند تحقیق جامعه شناسی و روش شناسی پیرامون موضوع مشارکت بهره برداران با استفاده از مکانیزمهای تبصره 76 قانون برنامه دوم توسعه و ماده 106 قانون برنامه سوم توسعه تحقیق صورت گرفته و نتایج و عوامل موثر بر مشارکت در احداث شبکه های آبیاری و زهکشی بررسی و تحلیل می گردد.

فرضیه های این مقاله بدین قرار هستند:

    فرضیه اول- هر چه بهره برداران از وضعیت اقتصادی بهتری برخوردار باشند میزان مشارکت آنها در طرحهای آبیاری و زهکشی بهتر است.

   فرضیه دوم- بین میزان آگاهی بهره برداران و میزان مشارکت آنها در طرحها رابطه وجود دارد.

  فرضیه سوم- بین مدیریت مطلوب سازمان آب و برق و میزان مشارکت رابطه وجود دارد