بررسی مکانیسم های فرسایش و براورد میزان رسوب در حوضه رود زرد با استفاده از مدل های AHP,MPSIAC,PSIAC
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
یکی از مسایلی که در مطالعات ابخیزداری جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است مساله فرسایش و رسوب است. امروزه پیامدهای فرسایش و رسوب به شکلهای مختلف سبب بروز مشکلات فراوانی شده است. حوضه ابریز رود زرد با وسعت 6/798 کیلومتر مربع در دامنههای جنوبی رشته جبال زاگرس در منطقه خوزستان واقع شده است. یکی از مسایلی که در مطالعات ابخیزداری جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است مساله فرسایش و رسوب است. امروزه پیامدهای فرسایش و رسوب به شکلهای مختلف سبب بروز مشکلات فراوانی شده است. از بین رفتن خاکهای حاصلخیز کشاورزی، تخریب پوششگیاهی، الودگی ابها، کاهش ظرفیت کانالهای انتقال اب کاهش حجم مخازن و ... از این جملهاند. مدلها، ابزارهایی هستند که مشاهدات را به ایده های تیوری کمی تبدیل می کنند. اصولا مدلهای قابل اعتماد باید شباهت زیادی با دنیای واقعی داشته و به طور سیستماتیک بیانگر حقایق باشند. اساس کار این مدلها بر اساس تعداد عوامل موثر در فرسایش میباشند. مهمترین هدف این پژوهش، بررسی روند میزان فرسایش خاک در تولید رسوب و اثرات مورفودینامیکی ان بر حوضه مورد مطالعه و شناسایی مناطق حساس به فرسایش و تولید رسوب و پهنه بندی فرسایش با استفاده از مدل های PSIAC ، MPSIAC و AHP در حوضه ابخیز رود زرد میباشد. به همین منظور تاثیر و نقش 9 عامل زمینشناسی، خاک، پستی و بلندی، اب و هوا، رواناب، پوشش سطح زمین، چگونگی استفاده از زمین و وضعیت فعلی فرسایش در سطح حوضه ابراههها در رودخانه ها مورد ارزیابی قرار میگیرد. بررسی نقشههای پهنهبندی حساسیت فرسایش با استفاده از سه مدل فوق نشان میدهد که بخشهای شرقی حوضه بیشتر در پهنههای با حساسیت زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. در نهایت از مقایسه سه نقشه پهنهبندی تهیه شده از طریق سه مدل وPSIAC.MPSIAC AHP و مقایسه ان با نقشه تهیه شده فرسایش موجود حوضه مشخص شد که مدل AHP در براورد فرسایش و رسوب دقیقتر میباشد. پس بدین ترتیب: 1- فرضیه اول که ضمن ان مطرح شد که روش AHP به لحاظ کیفی و پراکنش فضایی براورد دقیقتری از فرسایش و رسوب حوزه ارایه میکند، تایید شد. 2- فرضیه دوم که در ان مهمترین عامل موثر در فرسایش و رسوب زایی حوضه، جنس رسوبات و شیب انتخاب شده بود، با توجه به نقشههای موجود از سه مدل، عاملهای موثر در هر مدل مختلف است. بنا براین در مد PSIAC.MPSIAC معیار جنس رسوبات و سازندها و پوشش زمین، عاملهای موثر شناخته شده هستند، در حالی که در مدل AHP با توجه به نقشه نهایی مدل، موثرترین عامل، معیار پوششگیاهی و رتبه بعدی مربوط به بارش سالانه میباشد. در نتیجه فرضیه دوم رد شد و در جواب به پرسشهای اغازین تحقیق میتوان نتایج مذکور را ارایه داد. در انتها میتوان به ارایه پیشنهادات ذیل پرداخت: - مدلهای براورد رسوب جدیدتر از جمله مدل فازی و شبکههای عصبی مصنوعی، wepp در ارزیابی میزان فرسایش و رسوب حوضه استفاده شود. - با توجه به این که بیشتر فرسایش حوضه در مراتع کم تراکم میباشد. لذا برای حفاظت مراتع و تقویت مراتع کم تراکم اقداماتی جهت اصلاح و توسعه و احیا مراتع انجام شود. - با توجه به سازندهای سست که در تولید رسوب حوضه، دخالت مستقیم دارند، انجام اقدامات ابخیزداری برای زیر حوضههایی که از سازندهای سست تشکیل شدهاند لازم و ضروری میباشد.
فهرست مطالب طرح پژوهشی
مراجع و منابع این طرح پژوهشی: