پهنه‌ بندی لرزه‌ای شهر مهدیشهر

 خرابی‌ها و صدمات وارده به ساختمان‌ها و تاسیسات شهری در زمین‌لرزه‌های مخرب عمدتاً تابع شرایط زمین شناسی و ژئوتکنیکی مصالح ساختگاه است. امروزه، مطالعات ریزپهنه‌بندی ژئوتکنیک ‌لرزه‌ای یکی از عمده‌ترین فعالیت‌ها در راستای کاهش خطرات ناشی از زلزله و افزایش ایمنی عمومی در مناطق شهری می باشد. در این راستا به منظور ریز پهنه بندی ژئوتکنیک لرزه ای شهر مهدیشهر واقع در استان سمنان، مطالعات زمین شناسی ساختمانی و لرزه زمین ساخت، ژئوالکتریک، ژئوسایسمیک (لرزه شکست مرزی و درون چاهی)، زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک و در نهایت تحلیل پاسخ ساختگاه انجام شد. بر اساس نتایج  مطالعات لرزه زمین ساخت، با توجه به قرار گیری شهر بر روی سرچشمه لرزه زا که گسله‌های شمالی و چندین گسله ی کوچکتر را در بر می‌گیرد، گستره شهر کم و بیش شتاب و طیف پاسخ یکنواختی دارد. بر اساس داده‌های ژئوالکتریکی پردازش شده، قسمت ‌های سطحی زمین تا عمق کم پوشیده از رسوبات درشت دانه که به طور عمده حاوی قطعات خرده سنگی درشت اغلب از جنس آهک با مقاومت الکتریکی متوسطی بوده که به تدریج با افزایش عمق، ریزدانه تر شده و این رسوبات ریز دانه، ضخامت قابل توجهی نشان می دهند. مطالعات ژئوسایسمیک درقالب لرزه شکست مرزی و درون چاهی به منظور محاسبه سرعت های موج برشی و تراکمی، ضریب پواسون که ویژگی های لایه های زیر سطحی مهدیشهر را شکل می دهند انجام شد.  نحوه توزیع و طراحی پروفیل های لرزه ای بر اساس اهداف مهندسی ژئوفیزیک انجام شد. بر اساس استاندارد 2800 ایران و با توجه به مقادیر سرعت موج برشی و عمق سنگ بستر لرزه‌ای، گستره مورد مطالعه در گروه I و II قرار می‌گیرد. به منظور تکمیل بررسی ها و شناخت هر چه بیشتر از نوع و رفتار خاک تا عمق سنگ بستر لرزه‌ای، بررسی های ژئوتکنیک در قالب بررسی های سطحی و زیر سطحی انجام شد.  جنس غالب خاک در گمانه‌های درشت دانه  و از نوع ماسه لای دار (SW) می‌باشد. جهت شناخت بهتر لایه‌های زیرسطحی و تعداد 24 گمانه شبیه‌سازی گردید. مطالعات تحلیل پاسخ ساختگاه با استفاده از کلیه نتایج شناسایی‌های ژئوفیزیکی و ژئوتکنیکی و تحلیل احتمالاتی خطر زلزله در شهر مهدیشهر انجام شد. نتایج حاصل از محاسبات در قالب مقادیر مربوط به شتاب حداکثر افقی، ضریب بزرگنمایی، پریود طبیعی خاک، و سرعت‌های طیفی برای هر سه سطح زلزله‌های با دوره‌های بازگشت 75 سال، 475 سال و 2475 سال تهیه و ارائه گردید. به منظور تسهیل در امر طراحی سازه‌های مختلف در مهدیشهر و با توجه به خصوصیات طیف‌های طراحی محاسبه شده برای دوره بازگشت 475 سال، محدوده مورد مطالعه به سه ناحیه کلی تقسیم شد.