تعیین معادل PG، قیرهای تولید شده در کشور بر مبنای سیستم درجه بندی، 50-40، 70-60 و 100- 85

قیرهای خالص در استاندارهای موجود بر دو اساس ویسکوزیته و درجه نفوذ رده بندی می شوند. در رده بندی درجه نفوذی انواع قیرهایی که می توانند بر حسب شرایط در روسازی کاربرد داشته باشند شامل قیرهای 40-50، 60-70، 85-100، 120-150، 200-300 می باشند. این اعداد محدوده استانداردی هستند که میزان نفوذ وزنه استاندارد 100 گرمی را در طول مدت 5 ثانیه و در دمای 25 درجه سانتیگراد بر حسب واحد 1/0 میلیمتر در آزمایش درجه نفوذ نشان می دهند. این نوع طبقه بندی بیشتر در کشورهای اروپایی و آسیایی متداول است، در حالیکه طبقه بندی براساس ویسکوزیته بیشتر در آمریکا رایج است. هر چند هر دو این روش ها با بکارگیری روش شارپ بتدریج ازاستاندارد ها خارج شدند]1[. آیین نامه جدید شارپ (SHRP) رده بندی رفتاری را معرفی کرده است. رفتار قیر یکی از پارامترهای اصلی و تاثیر گذار در عملکرد مخلوط آسفالتی است که با انتخاب صحیح نوع قیر که از نظر رفتاری، مناسب با شرایط آب و هوایی و شرایط آمد و شد باشد، می توان خرابی ها را در سطح روسازی کاهش داد به طوری که افزایش عوامل ترافیکی از قبیل بارهای سنگین، حجم ترافیک زیاد، فشار ناشی از چرخ ها به اضافه شرایط محیطی و آب و هوایی سبب شده خرابی هایی نظیر شیارشدگی دردمای بالا، ترک های انقباضی در دمای پایین خستگی در دمای متوسط، ساییدگی، روزدگی و پیرشدگی که سبب کاهش کیفیت و عملکرد روسازی ها می شود، بروز پیدا کند ]2-4[. بدین سبب در روش سوپرپیو، قیر مورد نظر با توجه به شرایط آب و هوایی و آمد و شد و بر اساس عملکرد آن انتخاب می گردد. در طبقه بندی سوپرپیو که طبقه-بندی بر اساس عملکرد برتر (PG) نامیده می شود، قیر با پارامترهایی مانند: مقاومت در برابر تغییرشکل، مقاومت در برابر ترک خوردگی ناشی از برودت و کاهش دما و خستگی، پیش بینی چگونگی سخت شدن قیر و با آزمایش های مربوطه، مورد ارزیابی قرار گرفته و قیر مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی محل برای مخلوط آسفالتی تولید می گردد ]5[. در این روش که توسط موسسه آشتو بصورت استاندارد ارائه داده است عملکرد قیر در شرایط دمایی محیط مورد مصرف، ملاک قرار گرفته و در طراحی مخلوط های آسفالتی مورد استفاده قرار می گیرد]6[. در روش شارپ دیگر برای هر آزمایش یک دمای خاص در نظر گرفته نمی شود بلکه خصوصیات فیزیکی معینی تعریف که در دماهای محیط مورد نظر ( میانگین، حداقل و متوسط دمای گرم ترین هفت روز متوالی سال) آزمایش ها انجام شده و در این شرایط حداقل خصوصیات باید تامین شود. در طبقه بندی رفتاریPG H-L نامیده می شود که H محدوده دمایی بالا و L محدوده دمایی پایین می باشد ]7[. برای مثال قیر PG 58-22 قیری خواهد بود که در دمای حداکثر 58 °C و حداقل °C 22- خصوصیات لازمه را داشته باشد. بر اساس پژوهش های شارپ 50 درصد از خرابی های اشاره شده مربوط به آثار قیر است]8[. در حال حاضر تحقیقات مختلفی در کشور در زمینه آزمایشات مواد قیری و استانداردهای مربوط به آنها در جریان است اما از آنجا که امکانات انجام آزمایش شارپ محدود و در عین حال بسیار هزینه بر می باشد، عملاً امکان جایگزینی آن ها در سطح تمام کارگاه ها و آزمایشگاه ها وجود ندارد. ازاین رو در این پژوهش سعی بر این است تا رابطه میان مشخصات قیر بر اساس استاندارهای فعلی و آیین نامه شارپ بدست آید تا از این طریق بدون نیاز به صرف هزینه های گزاف تجهیز آزمایشگاه ها بتوانند از دستاوردهای این پژوهش استفاده کنند. در این پژوهش قیرهای پالایشگاه های تهران، اصفهان، شیراز، تبریز، اراک و پالایشگاه های دیگر بر اساس طبقه بندی فعلی مورد ارزیابی قرار گرفته و آزمایش های شارپ علاوه بر آزمایشات متداول بر روی این قیرها انجام خواهد شد. در پایان جدولی تنظیم می شود که نشان خواهد داد قیر پالایشگاه های مختلف بر اساس درجه نفوذ مطابق با رده بندی روش شارپ در کدام دسته قرار خواهند گرفت.