فرهنگ مهرازی (معماری ) ایران

چکیده فرهنگ مِهرازی ( معماری) ایران، مجموعه‌ای الفبایی شامل بیش از 3500 واژه معماری ایران است که دربرگیرنده زمینه‌های متفاوت معماری است. این زمینه‌ها شامل: اجزاء ساختمانی، فضاهای تشکیل‌دهنده بنا، مصالح، سبک‌ها و مکتب‌های معماری و اصطلاحات می‌باشد. واژه‌های بکار رفته در این فرهنگنامه از دو دیدگاه زمینه تخصصی و زمینه پارسی بررسی و بازنمود شده است. نکته بارز این مجموعه، نگاره‌پردازی واژه‌های تخصصی برای درک بهتر و کاملتر مفاهیم و معانی بشمار می‌رود. در این فرهنگ، اصطلاحات معماری ایران که دارای ریشه‌های کهن و باستانی است، از کتاب‌ها و فرهنگ‌ها و گویش‌های گوناگون گردآوری شده و نیز اصطلاحاتی از زبان‌های بیگانه که در زبان معماری ایران وارد گشته، درج شده است. همچنین برای واژه‌های بیگانه معادل فارسی سَرِه پیشنهاد شده است. برای تهیه این فرهنگ، از بیش از 200 سرچشمه‌ بهره گرفته شده است، شامل: 1- فرهنگ‌های ارزشمند معاصر مانند: 1-1 فرهنگ اوستایی (بهرامی، احسان) 1-2 واژه‌نامه پارسی باستان (فرمانهای شاهان هخامنشی). 1-3 فرهنگ پهلوی (فره‌وشی، بهرام). 1-4 فرهنگ نظام (لاریجانی، سید محمد علی). 1-5 لغت‌نامه (دهخدا، علی‌اکبر). 1-6 فرهنگ فارسی (معین، محمد). 1-7 لغت‌نامه فارسی (دبیرسیاقی، محمد). 1-8 واژه‌های فرهنگستانی (از فرهنگستان دوم تاکنون). 1-9 دایره المعارف فارسی (مصاحب) 1-10‌دایره المعارف بزرگ اسلامی. 1-11‌ دایره المعارف تشیع. 1-12‌ دانشنامه جهان اسلام. 1-13‌ ……. 2- نوشته‌های کارشناسان و استادان معماری 3- نوشته‌های باستان‌شناسان. 4- واژه‌نامه‌های ساختمانی. 5- فرهنگ‌های ارزشمند کهن پارسی به پارسی و تازی به پارسی. 6- نوشته‌های ارزشمند پارسی، به‌ویژه در سده‌های سوم تا ششم خورشیدی. 7- واژه‌نامه گویش‌های بومی ایران. - توجه اساسی در این فرهنگ به واژه‌های ایرانی است. در اغلب فرهنگ‌های موجود، معنی مدخل‌های پارسی، در برابر مدخل‌های بیگانه رایج در بین مردم قرار دارد. ولی در این فرهنگ، مدخل‌های پارسی اساس کار قرار گرفته، هرچند که مورد استفاده همه نباشد. بعنوان مثال“کاشانه”، واژه‌ای پارسی است که در زبان فرانسوی، “ آپارتمان” گفته می‌شود و امروزه در گویش ما رواج یافته است. - در این فرهنگ، اسامی خاص پارسی، برخلاف سایر فرهنگها به پارسی نوشته‌ شده است. مانند: توس (طوس). تَبَرستان (طبرستان). اِسپَهان (اصفهان). - همه تاریخ‌ها در این فرهنگ به تاریخ هجری شمسی است و تاریخ معادل آن‌ در پرانتز اضافه شده است.