معرفی پایه ها و ارقام پسته آمریکا و مقایسه آنها با شرایط ایران

ایران و آمریکا دو کشور عمده تولید کننده پسته (Pistacia vera L.) در دنیا می باشند که بیش از سه چهارم تولید پسته دنیا را به خود اختصاص داده اند. پسته در ایران به عنوان مهم ترین و ارزآورترین محصول باغی و در آمریکا به عنوان یکی از موفق ترین محصولات وارداتی شناخته شده است. داستان صنعت پسته ایالات متحده، روایت یک موفقیت کم نظیر با بهره گیری از اصول علمی، فنی و مدیریتی بوده است. تاریخچه ورود و گسترش پسته در آمریکا حاکی از آن است که آن ها به خوبی از سه ضلع مثلث توسعه کشاورزی یعنی ماشین آلات، نهاده ها و اصلاح نباتات در جهت توسعه روز افزون این محصول تازه وارد بهره برده اند. صنعت پسته آمریکا در دهه 1930 به دلیل هزینه کارگری بالا در مقایسه با کشور-های خاورمیانه به ویژه ایران، قابلیت رقابت در بازارهای داخلی و جهانی را نداشته و با شکست روبرو شد. اما توسعه ماشین آلات و مکانیزه شدن صنعت کشاورزی کالیفرنیا، هزینه ها را کاهش و این صنعت را رقابت پذیر گرداند. در سال 1960 بار دیگر حساسیت پایه های آتلانتیکا و تربینتوس به بیماری قارچی پژمردگی ورتیسیلیوم این صنعت را به سمت نابودی کشاند. اما حل این مشکل با استفاده از پایه های جدید بار دیگر این صنعت نوپا را نجات داد. در سال 1979 ایران بزرگ ترین صادرکننده پسته به آمریکا به شمار می آمد و با صادرات 9 هزار تن پسته، بازارهای این کشور را در تسخیر خود داشت. آمریکایی ها در نهایت با استفاده مناسب از پایه ها، پیوندک ها و نهاده ها اقدام به گسترش باغات و افزایش تولید در واحد سطح نمودند. آن ها اولین محصول تجاری خود را در سال 1976 به میزان 680 تن برداشت نمودند. در سال 1980 با تولید 12/2 هزار تن پسته، پا به عرصه بین المللی گذاشتند و یک سوم محصول تولیدی خود را به اروپا و کانادا صادر کردند و در سال 2016 یعنی 36 سال بعد به رکورد 393 هزار تن دست یافتند. اگرچه کشور ما ایران هم چنان بزرگترین تولید کننده پسته در دنیا محسوب می شود و مرغوب ترین پسته دنیا را تولید می کند اما صنعت پسته آمریکا با داشتن عمری کوتاه در مقایسه با تاریخ چندین هزار ساله کشورهای تولید کننده پسته، بیشترین تولید در واحد سطح را از آن خود کرد و اقتصادی ترین باغات پسته دنیا را در اختیار دارد. همان طور که در بالا ذکر گردید، یکی از دلایل اصلی این پیشرفت استفاده صحیح از پایه ها و پیوندک های مناسب و سازگار به شرایط اقلیمی این کشور بدون تقلید کورکورانه از سایر کشورهای پسته خیز بوده است. هدف از این مطالعه معرفی پایه ها و پیوندک های منسوخ و متداول پسته آمریکا با تاکید بر تاریخچه و نحوه ی پیدایش هرکدام و مقایسه آن ها با پایه و پیوندک های ایرانی جهت تبیین افقی روشن تر برای محققین و بهره برداران این صنعت بزرگ کشاورزی کشور است. کشور ما ایران، دارای غنی ترین ذخایر توارثی پسته در دنیا است و از مهم ترین مراکز تنوع اولیه و ثانویه این محصول ارزشمند در دنیا محسوب می شود. امید آن است که با استفاده بهینه از منابع موجود علاوه بر ارتقا صنعت پسته و حفظ جایگاه برتر ایران در دنیا، مانع از هدر رفت سرمایه های ملی کشور گردیم.