تعیین قابلیت هضم پوسته استخوانی پسته و استفاده از آن در جیره رشد بزغاله های نر رایینی

هدف از اجرای این آزمایش تعیین گوارش پذیری مواد مغذی پودر پوسته استخوانی پسته به روش دام زنده و روش های آزمایشگاهی تیلی و تری (1963) ، آزمون گاز و کیسه های نایلونی بود. هم چنین تاثیر استفاده از سطوح صفر، 5، 10 و 15 درصد از آن درجیره های غذایی حاوی انرژی قابل متابولیسم (2/4 مگاکالری) و پروتیین خام (12 % ) درکیلوگرم ماده خشک بر صفات رشد بزغاله های نر رایینی و در قالب طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش بر روی 24 راس بزغاله نر رایینی با میانگین و اشتباه معیار وزن زنده 0/3999 ± 14/61 کیلوگرم و در سن 6-5 ماهگی و به مدت 75 روز اجرا شد. مدت عادت پذیری بزغاله ها ، 15 روز و دوره پرورش 60 روز در نظر گرفته شد. به هر گروه آزمایشی 6 راس بزغاله رایینی اختصاص داده شد. میانگین و اشتباه معیار انرژی قابل متابولیسم پودر استخوانی پسته در روش تیلی و تری 0/102± 0/77 و آزمون گاز 0/032 ±1/315 مگاکالری در کیلوگرم بدست آمد. که با احتساب به میزان پروتیین خام متفاوت در نمونه ها به ترتیب بین 0/51 تا 0/99(تیلی و تری) و 1/225 تا 1/495 (آزمون گاز) مگاکالری متغیر بودند. میانگین و اشتباه معیار پروتیین خام 11 نمونه پودر استخوانی پسته 0/34 ±2/968 درصد بود. همچنین در روش جمع آوری کل مدفوع، انرژی قابل متابولیسم 1/326 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک تخمین زده شد. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتیین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی به ترتیب 12/67 ، 15/27 ، 9/38 ، 13/48 و 9 درصد و انرژی قابل هضم 1/618 (1618 کیلوکالری) مگاکالری تعیین شد. میانگین تجزیه پذیری موثر با نرخ خروج 0/02 درصد در ساعت برای ماده خشک ( 27/76 ) ، ماده آلی (29/83) ، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (18/3 ) ، شوینده اسیدی ( 19/2 ) درصد و مقدار پروتیین خام نیز منفی شد. میزان انرژی قابل متابولیسم اجزای جیره غذایی از طریق تیلی و تری و آزمون گاز برای یونجه (2/12 )، کاه گندم (1/55 )، دانه جو (3/15 ) ، دانه ذرت (3/36 )، سبوس گندم ( 2/8 ) ، کنجاله سویا ( 3/14 ) و کنجاله تخم پنبه ( 2/6 ) مگاکالری اندازه گیری شد. مقادیر کل مواد فنولیک و کل تانن ، NDIN و ADIN به ترتیب 5/754 ، 3/741 ، 0/516 و 0/085 درصد بود. اثر زمان بر اضافه وزن روزانه حاصل از مصرف جیره شاهد و جیره های حاوی درصدهای مختلف پودر پوسته استخوانی پسته، معنی دار (P‹0/05) بود. بیشترین میانگین مقدار اضافه وزن روزانه متعلق به گروه شاهد ( 129/7 گرم) وکمترین نیز ( 67 گرم) برای جیره حاوی 15 درصد پودر استخوانی پسته بدست آمدکه اختلاف آن ها در سطح 5 درصد معنی دار شد. با افزایش پودر استخوانی پسته در جیره های غذایی بزغاله ها ، اضافه وزن روزانه و ماده خشک مصرفی کاهش یافت. در حالیکه ضریب تبدیل خوراک بطور خطی افزایش یافت. اگرچه با افزایش زمان آزمایش مقدار رشد روزانه بزغاله ها در تمام سطوح کاهش یافت. با این حال بالاترین رشد روزانه در هر دو دوره توزین به جیره شاهد تعلق داشت. همچنین با افزایش مقادیر پودر استخوانی پسته رشد روزانه بطور خطی کاهش یافت. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد کاهش رشد روزانه بزغاله ها صرفا ناشی از افزایش سن دام ها نبوده بلکه در بلند مدت می تواند به دلیل تاثیر عملکرد پودراستخوانی پسته در جیره های غذایی آن ها باشد. بطوریکه با افزایش زمان مصرف ، روند کاهش رشد روزانه تشدید خواهد شد. بطورکلی نتایج آزمایش نشان داد پودر استخوانی پسته به دلیل قابلیت هضم کم و طول ناکافی قطعات تشکیل دهنده آن فاقد ارزش غذایی و فیبر موثر برای تامین مواد مغذی مورد نیاز دام و اثر بخشی فیزیکی است و به عنوان یک منبع خوراک دام در تغذیه دام ها قابل استفاده نیست. کلید واژه ها : ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم، پودر استخوانی پسته، بزغاله نر رایینی، صفات رشد