بررسی عملکرد مرغ های بومی اصلاح شده در روستاهای استان آذربایجان غربی

به منظور بررسی عملکرد مرغ های بومی اصلاح شده در شرایط روستایی استان آذربایجان غربی، چهار شهرستان پلدشت، سلماس، میاندوآب و پیرانشهر از دو اقلیم سرد و نیمه مرطوب و سرد و مرطوب انتخاب و در هر شهرستان، سه روستا و در هر روستا 5 خانواده واجد شرایط شناسایی و به هر خانواده تعداد 22 قطعه نیمچه مرغ بومی و 4 قطعه نیمچه خروس بومی تحویل داده شد. تا سن 72 هفتگی روند رشد، عملکرد تولیدی، صفات کیفی تخم مرغ و میزان ماندگاری آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد میانگین وزن بدن مرغ و خروس ها در هیچ یک از مقاطع 6، 8 ، 12، 24، 48 و 72 هفتگی بین دو اقلیم و شهرستان های مورد مطالعه تفاوت معنی داری باهم نداشتند. درصد تولید تخم مرغ در مرغ های شهرستان های مورد مطالعه در ماه های اول تا پنجم و نیز ماه دوازدهم تخمگذاری از نظر آماری معنی دار نبود ولی در ماه های ششم تا یازدهم و همچنین در کل دوره تفاوت آماری معنی داری پیدا کرد (05/0P<). درصد تولید تخم مرغ در ماه های مختلف و در کل دوره، در اقلیم سرد و نیمه مرطوب بیشتر بود، همچنین مرغ های شهرستان سلماس بیشترین و مرغ های شهرستان میاندوآب کمترین درصد تولید تخم مرغ را داشتند(05/0P<). مرغ های چهار شهرستان مورد مطالعه در طول دوره از نظر میانگین وزن تخم مرغ تولیدی تفاوت معنی داری با هم نداشتند. تفاوت موجود در میانگین وزن تخم مرغ، در بین مرغ های دو اقلیم نیز، از نظر آماری معنی دار نبود. در ماه های 6 تا 12 و نیز کل دوره در بین مرغ های 4 شهرستان، از نظر میانگین توده تخم مرغ تولیدی تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0P<). ولی اختلاف بین آنها در ماه های 1 تا 5 معنی دار نبود. در کل دوره، مرغ های شهرستان سلماس بیشترین و مرغ های شهرستان پلدشت کمترین توده تخم مرغ تولیدی را داشتند. همچنین اختلاف بین میانگین توده تخم مرغ تولیدی بین مرغ های دو اقلیم نیز در ماه های 6 تا 9 و کل دوره معنی دار بود، و مرغ های اقلیم سرد و نیمه مرطوب توده تخم مرغ تولیدی بیشتری داشتند. هیچ یک از صفات کیفی تخم مرغ های مورد مطالعه شامل رنگ پوسته، رنگ زرده، ارتفاع سفیده، واحد هاو، وزن زرده، وزن پوسته، مقاومت پوسته، ضخامت پوسته، درصد زرده، درصد سفیده و درصد پوسته، در بین مرغ های 4 شهرستان مورد مطالعه و نیز در بین مرغ های دو اقلیم سرد و نیمه مرطوب و سرد و مرطوب از نظر آماری معنی دار نبود. نهایتا میزان ماندگاری در بین مرغ و خروس های 4 شهرستان و نیز در بین مرغ و خروس های دو اقلیم، در دوره پرورشی و دوره تولید از نظر آماری یکسان بود و تفاوت معنی داری در بین آنها مشاهده نگردید. تفاوتهای موجود بین شرایط ایستگاهی و شرایط پرورش روستایی باعث شده مرغ و خروس های توزیع شده نتوانند توان ژنتیکی را که در شرایط ایستگاهی داشتند در شرایط روستایی نیز بروز دهند، به نظر می رسد در صورتیکه سطح آگاهی روستاییان در مورد پرورش صحیح طیور، ارتقا یابد مرغ های بومی اصلاح شده در شرایط روستایی می توانند از عملکرد بالاتری نسبت به وضعیت فعلی برخوردار باشند.کلید واژه ها: مرغ بومی، اصلاح نژاد ، شرایط روستایی، عملکرد، آذربایجان غربی.