مطالعه تاثیر چند اسانس گیاهی در کنترل قارچ Botrytis cinerea عامل پوسیدگی خاکستری انگور در شرایط آزمایشگاه

در طی چند دهه اخیر تاثیر قارچکشی عصاره و اسانس گیاهان بسیاری برای مبارزه با بیماریهای گیاهی از جمله عوامل ایجاد لکه برگیها و پوسیدگیها مورد توجه محققان بسیاری از کشورها قرار گرفته است. بیماری پوسیدگی خاکستری که دارای دامنه میزبانی بسیار وسیعی می باشد توسط قارچ Botrytis cinerea ایجاد می گردد. این بیماری یکی از عوامل خسارت زای انگور است که در مزرعه و انبار قادر است خسارت شدید به این محصول وارد نماید. در این تحقیق خاصیت قارچ کشی 5 اسانس گیاهی شامل آویشن شیرازی، مرزه، رازیانه، درنته و رزماری در جلوگیری از رشد پرگنه، جوانه زنی و رشد لوله تندش اسپور عامل پوسیدگی خاکستری انگور (B. cinerea) در شرایط آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس های مورد نظر در بخش تحقیقات گیاهان دارویی شرکت داروسازی باریج اسانس تهیه و میزان ترکیبات آن ها تعیین گردید که در این تحقیق از این اسانس ها به عنوان محلول استاندارد (100%) استفاده شد. در این تحقیق تاثیر غلظت های 200، 400 و 600 پی پی امی اسانس های مزبور بر رشد پرگنه، جوانه زنی و رشد لوله تندش اسپور عامل پوسیدگی خاکستری انگور (B. cinerea) در شرایط آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار اجرا گردید. داده ها با استفاده از برنامه آماریMstat-C تجزیه واریانس گردیده و میانگین تیمارها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال یک و 5 درصد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که به جز اسانس رزماری (در هر سه غلظت) که در کنترل رشد میسلیومی قارچ عامل بیماری در سطح آماری 1% با شاهد اختلاف معنی داری نداشت، سایر اسانس ها دارای اختلاف معنی دار با شاهد در این رابطه بودند. خصوصا اسانس های آویشن شیرازی و مرزه که به ترتیب در غلظت های 200 و 400 پی پی ام به میزان 100% از رشد میسلیومی آن جلوگیری نمودند. در ارتباط با تاثیر تیمارهای مختلف بر درصد جوانه زنی و رشد لوله تندش عامل بیماری به ترتیب اسانس های آویشن شیرازی، مرزه و رازیانه بهترین تاثیر را در جلوگیری از جوانه زنی اسپور B. cinerea از خود نشان دادند و با شاهد دارای اختلاف معنی دار بودند خصوصا آویشن شیرازی که حتی نسبت 200 پی پی ام آن تا 100% از جوانه زنی و رشد اسپور آن جلوگیری نمود. البته تاثیر غلظت 200 پی پی امی اسانس مرزه که به ترتیب دارای میزان رشد پرگنه، درصد جوانه زنی و اندازه طول لوله تندش اسپوری برابر با 03/3 سانتیمتر، 67/31% و 13 میکرون بود نیز بسیار محسوس بود. در این بررسی ها تاثیر دو اسانس درمنه و رزماری بر قارچ مذکور یا جزیی بود و یا تاثیری نداشت. واژه های کلیدی: پوسیدگی خاکستری، انگور، اسانس، خاصیت قارچ کشی، طول لوله تندش، جوانه زنی اسپور