بررسی میزان تولید علم، فناوری و نوآوری آفات پسته در ایران و جهان

ایران دارای بالاترین سطح زیر کشت پسته و همچنین یکی از اصلی ترین تولیدکنندگان پسته در جهان به شمار می رود. کشور های ایالات متحده آمریکا،ترکیه، اسپانیا، یونان و سوریه دیگر تولیدکنندگان مهم پسته می باشند. به منظور بررسی جایگاه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با تولید علم و فن آوری در رابطه با آفات پسته طی یک سری بررسی ها از منابع اطلاعاتی علم سنجی معتبر، آمارهایی از مقالات، گزارش ها، پایان نامه ها، گزارشات طرح و پروژه های تحقیقاتی و غیره بدست آورده شد و به بررسی کمی و کیفی آنها پرداخته شد. نتایج نشان داد از سال 1990 تا 2016 تعداد 110 مقاله در مجامع و نشریات بین المللی به زبان انگلیسی در رابطه با آفات پسته چاپ شده بود. که محققین ایرانی آمریکایی و ترکیه ای به ترتیب 59/09% ، 21/8% و 4/54% آنها را تهیه کرده بودند. همچنین از سال 1371 تا 1395 تعداد 77 مقاله در رابطه با آفات پسته در مجلات علمی پژوهشی داخلی به زبان فارسی چاپ شده بود. مجلات آفات و بیماری های گیاهی و علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی در این رابطه بیشتر مقاله چاپ کرده بودند. از نظر تعداد طرح و پروژه تحقیقاتی دارای گزارش در رابطه با آفات پسته تعداد 87 گزارش ثبت شده بود که بیش از 95% آنها در وزارت جهاد کشاورزی تهیه شده بود. همچنین پژوهشکده پسته 7/66% از طرح-های پژوهشی در این زمینه را اجرا نموده است. تعداد 61 فقره پایان نامه کارشناسی ارشد ودکتری مربوط به آفات پسته در دانشگاه های دولتی دفاع شده است. دانشگاه ولی عصر رفسنجان (عج) و دانشگاه شهید باهنر کرمان بیشترین پایان نامه را در رابطه با آفات پسته ارایه کرده بودند. بر طبق این بررسی تعداد 167 مقاله علمی در همایش ها و کنگره های علمی ارایه شده است.ارزیابی های این پروژه نشان داد که جایگاه علمی ایران در تولید علم در رابطه با آفات پسته نسبتا مناسب است و تولید علوم آفات به اشکال چاپ مقاله در نشریات بین المللی، چاپ مقاله در نشریات علمی پژوهشی داخلی، پایان نامه دفاع شده و مقاله در همایش ها ومجامع علمی در20 ساله اخیر روندی افزایشی داشته و در 5 ساله اخیر (1391- 1395) دارای جهش بزرگی بوده است. در زمینه ارایه گزارش نهایی طرح و پروژه های تحقیقاتی هم روند افزایشی و با شیب ملایم در بیست ساله اخیر وجود داشته است. با توجه به مشکلات موجود و همچنین نیاز به ارایه روش های جدید مبارزه با آفات پسته و همچنین استفاده از تکنولوژی های جدیدتر، لازم است در این زمینه تحقیقات بیشتری صورت گیرد و همچنین در جهت انتقال یافته ها به مزرعه اقدامات لازم انجام شود. در این گزارش موارد قوت، ضعف و فرصت و تهدید در زمینه آفات پسته نیز بررسی شده و پیشنهاداتی در این رابطه ارایه گردیده است.