بررسی مصرف مقادیر مختلف آب و کود نیتروژن در دو روش آماده سازی خاک در کشت نشایی برنج رقم کشوری

کشت برنج در ایران عمدتا به صورت غرقاب با استفاده از ارقام برنج آبی بوده که در این روش کشت، آب و کود نیتروژن به مقدار زیادی مصرف می شود. از سوی دیگر، سختی کار، همراه با هزینه های بسیار زیاد آماده سازی زمین، از معضلات کشت برنج در کشور به شمار می رود. بنابراین برای ارزیابی روشهای مختلف کشت و با هدف صرفه جویی در مصرف آب، کود نیتروژن و ارتقای بهره وری آب در کشت برنج، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با استفاده از رقم جدید برنج به نام کشوری، در سال زراعی 1392 و 1393 در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) انجام شد. در این تحقیق فاکتور اصلی شامل دو روش کشت نشایی در بستر سنتی (گل خراب شده) و (بدون گل-خرابی)، و فاکتور فرعی شامل چهار سطح آبیاری (70، 100، 130 درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و آبیاری غرقابی) و فاکتور فرعی فرعی با چهار سطح نیتروژن (صفر، 80، 120 و 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع کود اوره) بود. نتایج نشان داد که اثر روش کشت بر آب مصرفی، بهره وری آب، جذب نیتروژن، راندمان زراعی نیتروژن، علف هرز و شاخص سطح برگ از نظر آماری معنی دار بود. فاکتور آبیاری بر آب مصرفی، بهره وری آب، عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد، علف هرز، شاخص سطح برگ، درصد خرد برنج، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، پتاسیم و فسفر)، راندمان زراعی نیتروژن موثر، و از نظر آماری معنی-دار بود. اعمال فاکتور نیتروژن بر آب مصرفی، بهره وری آب، عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، پتاسیم و فسفر)، علف هرز، شاخص سطح برگ، درصد خرد برنج، راندمان زراعی نیتروژن موثر بوده و سبب تغییرات معنی دار آماری شد. روش کشت بدون عملیات گل خرابی موجب صرفه جویی در مقدار آب مصرفی و افزایش بهره وری آب شد. به علاوه عملکرد و بهره وری آب، با افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن، افزایش یافت.واژگان کلیدی : آبیاری تناوبی، بهره وری آب، راندمان نیتروژن، روش کشت، گل خراب.