بررسی و ارزیابی نتایج تحقیقاتی انجام شده روشهای تحلیل منطقه ای سیلاب

روش های تحلیل های منطقه ای سیلاب به عنوان ابزار توانمندی در برآورد و بررسی جریان رودخانه های حوزه های آبخیز می باشند. اهمیت موضوع به گونه ای رقم خورده است که روش های متعددی در این رابطه توسط محققین ارایه شده است. در این مورد، فعالیت های پژوهشی متنوعی در قالب طرح های تحقیقاتی، پایان نامه های دانشجویی و مقالات علمی در مناطق مختلف به ویژه در دو دهه اخیر به انجام رسیده است. در این تحقیق، نتایج مربوط به روش های مختلف تحلیل منطقه ای سیلاب و همگنی بندی هیدرولوژیکی حوضه ها انجام شده درکشور، بررسی شده است. نتایج بیانگر آنست که از جنبه تحلیل فراوانی ناحیه ای سیلاب، روش گشتاورهای خطی ضمن دارا بودن دو ویژگی وجود و یکتایی از مناسب ترین روش ها محسوب می شود. در میان روش های متعدد تعیین همگنی زیرحوضه ها، روش تحلیل خوشه ای نیز با توجه به قابلیت لحاظ نمودن عوامل متنوع موثر در ایجاد سیلاب، از کارایی خوبی برخورداراست. هرچند تفکیک کامل و افزایش دقت گروه بندی بایستی از طریق توابع تشخیص کنترل و بررسی شود. از بین روش های تحلیل منطقه ای سیلاب، روش رگرسیون چند متغیره به ویژه آنجا که روش تعیین همگنی حوزه های آبخیز دقت لازم را داشته، نقش خود را به عنوان روشی توانمند و مناسب در برآورد سیلاب نشان داده است. لازم به ذکر است که کارایی این روش متاثر از دامنه تغییرات داده ها و عوامل دخیل در روابط می باشد. هرچند که بکارگیری تکنیک شبکه عصبی مصنوعی نیز در ایجاد روابط برآوردی سیلاب با خصوصیات حوزه آبخیز اخیرا مورد توجه قرارگرفته است. تا جایی که تلفیق این شبکه با سیستم فازی خروجی با قابلیت های استدلال و تفکر در سطح بالاتری را ممکن ساخته است. ضمن آن که پیش بینی مقادیر فراوانی سیلاب ها با دقت و کارایی مناسب نیز از توانایی های خوب این روش ها به شمار می آید. شایان ذکر است به طور کلی از بین فاکتورهای مختلف در نتایج مربوط به پیاده سازی روشهای تحلیل منطقه ای، عوامل فیزیوگرافی با بیشترین درصد مورد استفاده و بعد از آن عوامل اقلیمی، پارامترهای پوشش زمینی و هیدرولوژیکی به ترتیب در اولویت های دوم تا چهارم قرار گرفتند. از جنبه نوع عوامل در میان پارامترهای فیزیوگرافی عامل مساحت حوزه بیشترین درصد استفاده و از فاکتورهای اقلیمی بیشترین درصد کاربرد مربوط به فاکتور متوسط بارندگی سالیانه بدست آمد.واژگان کلیدی: تحلیل منطقه ای، سیلاب، روش همگنی، رگرسیون چندمتغیره، هیبرید، تحلیل خوشه ای، گشتاورخطی، شبکه عصبی