ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان در آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته (ARWYT-Z2) برای اقلیم گرم جنوب کشور (Zone II)

این بررسی بمنظور دستیابی به ارقام پر محصول گندم نان که در مقایسه با ارقام موجود از نظر عملکرد و صفات زراعی برتری داشته و در مناطق گرم جنوب کشور از تطابق بیشتری برخوردار باشند در چهار ایستگاه تحقیقاتی این اقلیم شامل زابل، داراب و اهواز در شرایط محدویت رطوبتی و دزفول در شرایط آبیاری کامل به تعداد 60 لاین به همراه چهار رقم شاهد (شاهد تجاری چمران، چمران 2، شوش و مهرگان) در یک آزمایش به اجرا گذاشته شد. لاین ها و ارقام شرکت کننده در این تحقیق از نظر عملکرد و سازگاری با رقم چمران که رقم غالب گندم در اقلیم گرم جنوب می باشد، مورد مقایسه قرار گرفتند. طرح آزمایشی مورد استفاده آلفا لاتیس با دو تکرار بود. لاین های مورد مطالعه در این تحقیق در سال زراعی 94-1393 در آزمایش مقدماتی مقایسه عملکرد یکنواخت (PRWYT-Z2) گرم جنوب این ایستگاه ها شرکت داشتند و از بین 300 لاین مورد بررسی با توجه به سازگاری و عملکرد و خصوصیات زراعی مطلوب و تحمل به امراض مهم انتخاب گردیدند. واکنش این لاین ها به بیماری های مهم نظیر زنگ زرد، زنگ قهوه ای، سیاهک ناقص، سپتوریوز در قالب خزانه های بیمارهای جداگانه در مناطق مستعد (Hot spots) و در شرایط آلودگی مصنوعی مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از آماره های میانگین کل عملکرد، میانگین رتبه، انحراف معیار از میانگین رتبه، نسبت شاخص عملکرد (Yield Index Ratio = YIR) و در نظر گرفتن خصوصیات مطلوب زراعی لاین های برتر برای ادامه بررسی ها انتخاب گردیدند. لاین هایی انتخاب گردیدند که دارای میانگین عملکرد بالاتر، میانگین رتبه کمتر، انحراف معیار رتبه کمتر، نسبت شاخص عملکرد بیشتر از واحد و واجد خصوصیات مطلوب زراعی مانند تاریخ ظهور سنبله مناسب، ارتفاع بوته (100-90 سانتیمتر) ، تحمل/مقاومت به بیماری ها، زمان رسیدن فیزیولوژیک مناسب، رنگ دانه روشن ( ترجیحا رنگ زرد کهربایی)، دانه سخت (شیشه ای) بودند، انتخاب گردیدند. لاین های انتخاب شده به تعداد 26 لاین برای بررسی در طرح سازگاری و پایداری عملکرد(ERWYT-95) که از سال زراعی 96-1395 شروع و بمدت دو سال درمناطق هم اقلیم گرم و خشک جنوب اجرا میشود در نظر گرفته شده و مورد مطالعه دقیق تر قرار میگیرند. واژه های کلیدی: لاین های پیشرفته، عملکرد دانه، سازگاری، گندم نان