بررسی وضیعت مدیریت تغذیه در واحدهای پرورش جوجه گوشتی استان اردبیل

ارزیابی مدیریت تغذیه در واحدهای پرورش جوجه گوشتی برای استفاده بهینه از نهاده های مصرفی امری ضروری است. بدین منظور در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات و بررسی مدیریت تغذیه در واحدهای پرورش جوجه گوشتی استان اردبیل از تکمیل پرسشنامه در 71 واحد پرورش جوجه گوشتی فعال استفاده گردید. انتخاب واحدهای پرورش جوجه گوشتی مذکور با نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی به روش انتساب متناسب انجام شد. مطابق نتایج حاصله در استان اردبیل غالبا از سویه راس استفاده می کنند و شهرستان های اردبیل،مشگین شهر،نمین،خلخال،نیر،سرعین،گرمی،پارس آباد،کوثر و بیله سوار به ترتیب 82/34، 24/24، 65/20، 32/4، 04/4، 96/2، 81/2، 33/2، 81/1و10/1 درصد واحدهای پرورش جوجه گوشتی را دارا هستند و بیشترین واحدها در اردبیل و کمترین واحدها در بیله سوار واقع شده اند. در این پژوهش میانگین مدت پرورش در واحدهای پرورش جوجه گوشتی استان اردبیل 20/49 روز،ضریب تبدیل غذایی 17/2،شاخص کارآیی تولید 08/243،وزن نهایی 72/2 کیلوگرم و میانگین تلفات 42/5درصد بود. ظرفیت جوجه ریزی واحدها مطابق با پروانه 6057920 قطعه در هر دوره، ولی جوجه ریزی انجام شده در سال 1393در حدود 4/13 میلیون قطعه بود. اطلاعات بدست آمده از این تحقیق نشان دادکه اکثریت بهره بردارانتحصیلات دیپلم (62/39 درصد) و دانشگاهی (96/33 درصد) داشتند. میانگین تجربه مرغداری بهره بردار در واحدها 25/14 سال بود. بیشتر بهره-برداران(60 درصد) بیش از10سال تجربه فعالیت داشتند. بیش از نیمی از واحدهای پرورش جوجه گوشتی (2/55 درصد) مورد مطالعه در سطح استان اردبیل از جیره های غذایی به شکل آردی و قریب یک سوم(60/27 درصد) آنها از شکل پلت( خرد شده به صورت کرامبل) در هفته اول و آردی در بقیه دوره پرورش استفاده می کنند. در این تحقیق اثر متغیر های مختلف بر میزان ضریب تبدیل غذایی و شاخص کارآیی تولید بررسی شد. اثرات شکل فیزیکی خوراک بر درصد تلفات و شاخص کارآیی تولید در واحدهای پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه معنی دار نبود، لیکن کمترین ضریب تبدیل غذایی در واحدهای پرورش جوجه گوشتی استفاده کننده از جیره های به شکل آردی و پلت مشاهده گردید(01/0 =p ). اغلب واحدهای پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه در استان اردبیل از 3 الی 4 جیره در طول دوره پرورش استفاده می کنند. 75/32 درصد واحدهای پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه از جیره های غذایی با نسبت انرژی و پروتیین خام مطابق استاندارد کاتالوگ سویه مورد پرورش(غالبا سویه راس 308)، 70/20 درصد بیشتر از استاندارد و 55/46 درصد کمتر از استاندارد استفاده می کنند. از لحاظ آماری بیشترین شاخص کارآیی تولید در گروه تغذیه شده با جیره های دارای نسبت انرژی به پروتیین خام مطابق استاندارد کاتالوگ و کمترین آن در گروه دارای استاندارد کمتر ازکاتالوگ مشاهده شد( 0014/0 p=). تقریبا در بیش از 50 درصد واحدهای پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه جیره نویسی به روش تجربی توسط خود مرغدار و یا دامپزشک انجام می گیرد، در 65/39 درصد آنها براساس کاتالوگ و تنها 62/8 درصد براساس NRC(1994) انجام می شود. نتایج تجزیه واریانس داده ها به روش GLM نشان داد که مدل آماری در سطح (0001/0 p<) معنی دار بود و متغیرهای طول دوره پرورش، وزن کشتار، ضریب تبدیل غذایی و درصد تلفات بر شاخص کارآیی تولید در سطح 0001/0% اثر معنی داری داشتند ولی سابقه فعالیت و ظرفیت مرغداری اثرات معنی داری بر شاخصه های عملکردی تولید نداشت. بیش از نیمی از واحدهای پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه در استان اردبیل در درجه اول با معضل نوسان قیمت نهاده ها از قبیل دان، جوجه یکروزه، دارو، واکسن و عدم ثبات بازار فروش مرغ مواجه هستند.کلید واژه ها :مرغداری گوشتی استان اردبیل،مدیریت تغذیه، شاخص کارآیی تولید