بررسی کارآیی مدل EPM در برآورد میزان فرسایش و رسوبدهی منطقه البرز میانی

با توجه به ضرورت تعیین مقدار فرسایش و رسوب برای کل کشور و تعیین اولویت های اجرایی در مناطق با پتانسیل زیاد فرسایش، در سال 1386 نقشه فرسایش و رسوب دهی برای کل کشوراز طریق مدل EPM توسط گروه حفاظت خاک پژوهشکده حفاظت خاک وآبخیزداری تهیه شد. براساس این مدل میانگین فرسایش ویژه کشور 9/6 تن در هکتار در سال، میانگین مقدار رسوب ویژه حدود یک تن در هکتار در سال و میزان متوسط فرسایش در کل کشور حدود یک میلیارد تن در سال به دست آمد. برای صحت سنجی نتایج مدل EPM و کارایی مدل در شرایط مختلف آب وهوایی کشور طرح تحقیقاتی کارایی و صحت سنجی مدل EPM در 7 منطقه جغرافیایی کشور انجام گرفت. برای تعیین کارایی مدل در منطقه البرز میانی 5 زیر حوضه از حوضه رودخانه نکا و تجن، 7 زیرحوضه از حوضه کسیلیان، تالار، بابلرود، 5 زیرحوضه از حوضه هراز ، و9 زیر حوضه از حوضه چالوس وتنکابن در غرب مازندران که دارای آمار مناسب بارمعلق بودند انتخاب شدند. رسوب برآورد شده با مدل در هر یک از زیرحوضه ها با رسوب محاسبه شده از روش حد وسط دسته ها مورد مقایسه قرار گرفت. در 15 حوضه مقدار برآورد مدل از مقدار رسوب مشاهده ای ایستگاه ها کمتر ودر 11 حوضه دیگر مقدار رسوب مدل بیشتر از رسوب ایستگاه ها می باشد. از 26 حوضه مورد بررسی 19 حوضه در محدوده مجاز و 7 حوضه در محدوده غیر مجاز از نظرمقدار خطا قرار گرفتند. صحت سنجی برآورد مقدار رسوب مدل در حوضه های شرقی و حوضه های میانی3/83 درصد و در حوضه های غربی مورد مطالعه 5/55 درصد به دست آمد. میانگین نسبت رسوب ایستگاه به برآورد مدل در حوضه های شرق 55/1، در حوضه های میانی 85/2 وبرای حوضه های غرب مازندران 03/1 تعیین شد.کلید واژه: فرسایش، رسوب، البرز میانی، مدل EPM، مازندران، نکا، تجن،هراز، چالوس، ایستگاه هیدرومتری