بررسی کارایی سیستم گواهی بذر سیب زمینی در ایران از طریق ارزیابی های پست کنترل

کیفیت وکمیت سیبصزمینی به عنوان چهارمین محصول مهم زراعی در دنیا، تحت تاثیر بیش از ‮‭40‬ نوع آفت وبیماری مختلف است. تولید و تکثیر غدهصهای بذری سالم و عاری از انواع بیمارگرهای قارچی، باکتریایی، ویروسی و نماتد از اهداف مهم سیستم گواهی غدهصهای بذری سیبصزمینی است که موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال عهده دار آن می باشد. طرح حاضر از طریق ارزیابیصصهای پست کنترل، ضمن بررسی کارایی سیستم فعلی گواهی بذر سیبصزمینی در ایران، با تعیین میزان ظهور بیماریهای بذرزاد ویروسی، باکتریایی و قارچی در مراحل مختلف رشد گیاه و همچنین با در نظر گرفتن شرایط جوی منطقه، شرایط شیمیایی و فیزیکی خاک به ارایه راهکارهایی جهت اجرای دقیقصتر فرایند گواهی بذر سیبزمینی میصپردازد. برای این منظور غدهصهای بذری سال ‮‭93‬ وغده های وارداتی سال ‮‭94‬ درکلاسهای مختلف درکرتهای کنترلی به مساحت کمتر از یک هکتار در منطقه خیرآباد زنجان با شرایط ایزولاسیون مزارع تولید بذر، کشت شدند. سپس طی مراحل مختلف رشدی، میزان وقوع وگسترش بیماریصها ثبت گردید.نتایج ارزیابیصها نشان داد عدم انطباق نتایج حاصل از چند مرحله بازدید چشمی برخی از نمونه ها در کلاسهای مادری با نتایج گواهی ناشی از خطای نمونه برداری یا آزمایشگاه به شمار می رود که این خطا به مراتب کمتر از نمونه های گواهی شده مشخص گردید. از آنجایی که بذور سیب زمینی در طبقه گواهی شده صرفا بر اساس بازرسی مزارع گواهی می شوند لذا عدم انطباق نتایج حاصل از چند مرحله بازدید چشمی برخی از نمونه ها با نتایج گواهی ناشی از نحوه بازرسی مزارع به شمار می رود. همچنین به نظر می رسد رقم فونتانه رقم حساسی نسبت به آلودگی ویروسی خصوصا از نظر سرعت انتقال آلودگی به شمار رود لذا لازم است در خصوص گواهی این رقم دقت نظر بیشتری شود. نتایج ارزیابی های آزمایشگاهی و نتایج پست کنترل در خصوص رقم بانبا تفاوت زیادی نشان داده است که می تواند ناشی از خصوصیات رقم و عدم ظهور مناسب علایم در مزرعه و یا نمونه برداری غیر اصولی باشد. کلمات کلیدی: سیب زمینی، ارزیابی پست کنترل و گواهی