مدیریت تلفیقی بیماریهای قارچی نخود در کشت های بهاره (تحقیقی ترویجی)

در حال حاضر حدود ‮‭95‬% کشت های نخود استان کرمانشاه به صورت بهاره کشت می شود و حدود ‮‭100‬% کشت های بهاره به کاشت ارقام محلی که عمدتا حساس به بیماری های قارچی مهم نخود شامل بیماری برق زدگی ، پژمردگی ها و پوسیدگی های فوزاریومی ریشه هستند، اختصاص دارد. لذا مدیریت تلفیقی بیماریهای قارچی نخود در کشت های بهاره استان به منظور جلوگیری از کاهش عملکرد محصول نخود بسیار اهمیت دارد. در قالب این پروژه یک بسته مدیریت تلفیقی بیماری های قارچی نخود بر اساس نتایج حاصله از تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور در سطح مزارع زارعین استان طی سال زراعی ‮‭94-1393‬ ارایه و اجرا گردید. برای اجرای پروژه یک قطعه زمین یک هکتاری که سابقه آلودگی به بیماری برق زدگی نخود داشت، در هر یک از شهرستان های دالاهو، اسلام آباد غرب و جوانرود انتخاب گردید. در هر منطقه هر قطعه یک هکتاری به طور دقیق به دو قطعه نیم هکتاری تقسیم شد. به طوری که نیم هکتار به عنوان تیمار مدیریت تلفیقی بیماری و نیم هکتار دیگر به عنوان شاهد (کشت معمول و بدون اعمال روش های مدیریت تلفیقی ) در نظر گرفته شد. سموم کاربندازیم و کلروتالونیل به ترتیب جهت ضد عفونی بذر و سمپاشی بوته در اختیار زارعین قرارداده شد. همچنین روش های پیشگیری از بیماری های قارچی نخود شامل استفاده از بذور سالم ، ضد عفونی بذور با سم کاربندازیم به میزان 3 در هزار قبل از کاشت، رعایت تاریخ و عمق کاشت مناسب آموزش داده شد و از زارعین خواسته شد که این روش ها را زیر نظر کارشناسان مرتبط با پروژه اعمال کنند. همجنین روش های ردیابی و کنترل بیماری ها نیز آموزش داده شد. اعمال یک نوبت سمپاشی قبل از وقوع اولین بارندگی پس از سبز شدن محصول با سم کلروتالونیل به میزان یک کیلو گرم در هکتار، ردیابی بیماری برق زدگی به فاصله ‮‭10‬ تا ‮‭14‬ روز پس از وقوع بارندگی در مزرعه و دستور تکرار سمپاشی در صورت مشاهده بیماری درست قبل ازوقوع بارندگی بعدی ، روش های مدیریت بیماری پس از وقوع آن بودند که در این پروژه جهت جلوگیری از گسترش بیماری در صورت وقوع بایستی اعمال می گردیدند. درصد و شدت آلودگی ‮‭40‬ و ‮‭60‬ روز پس از کاشت در هر دو قطعه تعیین شد. در پایان دوره زراعی محصول پروژه و شاهد به طور جداگانه برداشت و عملکرد آنها با هم مقایسه گردید. نتایج حاصله نشان داد میزان آلودگی به بیماریهای زردی نخود ناشی از پژمردگی و پوسیدگی ریشه فوزاریومی در تیمار شاهد بین ‮‭18-12‬ درصد متغیر بود. در حالی که در تیمار پروژه آلودگی به این بیماری ها مشاهده نگردید. آلودگی به بیماری برق زدگی نخود در تیمار شاهد در شهرستان های مختلف بین ‮‭0-4‬ درصد متغیر بود. مزارع شاهد و پروژه از نظر میزان عملکرد محصول نخود متفاوت بودند و اعمال روش های کنترل بیماری منجر به افزایش محصول به میزان ‮‭68-84‬ کیلو گرم در هکتار در پلات های اعمال مدیریت تلفیقی نسبت به پلات های شاهد گردید.