مقایسه خصوصیات شش نوع ورمی کمپوست وتاثیرآن برپایه لیمو

یکی از مهمترین مشکلات در خاکصهای مناطق خشک و نیمه خشک کمبود ماده آلی خاک است. کاربرد خاکی بقایا گیاهی و مواد زاید آلی که با هدف افزایش مواد آلی خاک انجام می گیرد، در دراز مدت به حفظ حاصلخیزی خاک کمک می کند. ورمی کمپوست نوعی کود آلی پوسیده، بدون بو و عاری از بذر علفصهای هرز می باشد که قادر به تامین مواد آلی در خاک های تحت کشت صیفی و باغات می باشد. به منظور تولید ورمی کمپوست از ضایعات گیاهی و دامی و بررسی اثرات کودهای تولیدی بر پایه مرکبات مکزیکن لایم تحقیقی دو ساله انجام گردید. در سال اول، آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دارای شش تیمار شامل بر استفاده از بقایای گندم، ذرت، نی، پنبه، برگ نخیلات و کود گاوی در کرت های جداگانه بود که بر روی این بقایا کرم خاکی گونه‭Eisenia foatida ‬پرورش داده شد. پس از گذشت سه ماه و اتمام آزمایش، میزان کربن آلی ، نسبت ‭C/N ‬و غلظت عناصر مختلف از جمله فسفر، نیتروژن، روی، آهن، کلسیم، پتاسیم در بقایای کمپوست شده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین همه عناصر غذایی قابل جذب در ورمی کمپوست های تولید شده از شش نوع کودگاوی و بقایای گیاهی وجود دارد. در سال دوم پس از تولید ورمی کمپوست حاصل از بقایای گیاهی و کود گاوی ، تاثیر کاربرد تیمارهای ورمیصکمپوست بر روی دانهال پایه مرکبات (مکزیکن لایم) با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار بررسی گردید. نتایج تجزیه شیمیایی برگ و شاخص های گیاهی اندازه گیری شده نشان داد که به غیر از میزان نیترو ژن و فسفر، اختلاف معنی داری بین میزان سایر عناصر غذایی و شاخص های گیاهی اندازه گیری شده وجود داشت. اندازه گیری شاخص های گیاهی تیمارهای مختلف نشان داد که ورمی کمپوست کود گاوی و بقایای پنبه به ترتیب با ‮‭13/6‬ و‮‭13/5‬ سانتی متر بیشترین تاثیر را در ارتفاع گیاه داشته اند. همچنین تیمار ورمی کمپوست گاوی با تولید ‮‭14/5‬ گرم ماده خشک بیشترین تاثیر را بر وزن خشک دانهال ها داشته است. بیشترین میزان جذب آهن و مس توسط گیاه در تیمار ورمی کمپوست نی به ترتیب با ‮‭191/3‬ و ‮‭14‬ میلی گرم بر کیلوگرم و بیشترین میزان جذب منگنز و روی در تیمار کود گاوی با ‮‭58/67‬ و ‮‭38/33‬ میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده گردید. در هر حال با توجه به میزان بهینه مورد نیاز گیاه نسبت به عناصر غذایی هیچگونه کمبودی در بین تیمارها مشاهده نگردید و لذا از تمام تیمارهای ورمی کمپوست می توان استفاده نمود. واژه های کلیدی: بقایای گیاهی و دامی ،کرم خاکی، ورمی کمپوست