بررسی و انتخاب در توده ها و نسل های در حال تفکیک گندم نان و آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در دزفول

این بررسی به منظور بهره گیری از تنوع ژنتیکی در توده های دورگ گندم وتامین ژرم پلاسم مورد نیاز جهت تولید رقم های متحمل به گرمای انتهایی و افزایش عملکرد گندم برای اقلیم گرم و خشک جنوب کشور انجام گرفت. در این بررسی نسل های F2، F3، F4، F5 ،F6 وF7 ‭(Head Row) ‬مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد این نسل ها به ترتیب ،‮‭121‬ ،‮‭727‬ ،‮‭157‬ ،‮‭84 77‬ و ‮‭15‬ شماره بود. نسل های F2 و F3 در دزفول و نسل های F4،F5،F6 و F7 در داراب مورد ارزیابی قرار گرفتند. انتخاب در نسل F2 به صورت تک بوته (شجره ای) و انتخاب در نسل های F3 و F4 بر اساس روش بالک تغییر یافته انجام و نسل F5 مجددا بصورت پدیگری اداره گردید. انتخاب بوته ها در نسل های مختلف براساس ویژگی های مطلوب زراعی مانند عدم ریزش دانه، بسته بودن پوشش گلوم بذر، تاریخ رسیدگی مناسب، مقاومت به خوابیدگی، کوتاه بودن اختلاف رسیدگی بین پنجهصها و ساقه اصلی، اندازه سنبله مناسب، دانه مناسب (عدم چروکیدگی) و مقاومت به بیماری های مهم از جمله زنگ های زرد و قهوه ای و سپتوریوز انجام گردید. پس از برداشت، خوشه کوبی و باز بینی دانه ها، از نسل F2 تعداد ‮‭117‬ شماره مورد انتخاب قرار گرفت و در نهایت ‮‭1007‬ بوته انتخاب و بصورت مجزا نگهداری گردید. همچنین به ترتیب ‮‭225‬ و ‮‭103‬ شماره از نسل F3 و F4 مورد انتخاب قرار گرفتند و بوته های انتخابی بالک شده و برای ایجاد نسل بعد نگهداری گردید. از ‮‭56‬ شماره انتخابی از نسل F5 در مجموع ‮‭125‬ بوته برای ادامه روند به نژادی در سال ‮‭1394-95‬ نگهداری گردیدند. ‮‭50‬ شماره از نسلF6 و 4 لاین در مرحله F7 انتخاب و برای بررسی در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی سال بعد درنظر گرفته شدند. همچنین در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی (‮‭70 , ( PWSN ‬لاین خالص انتخابی از نسل F6 سال قبل، در قالب یک آزمایش مقدماتی بدون تکرار به همراه دو رقم شاهد چمران و چمران2 در دو ایستگاه داراب و دزفول مورد ارزیابی قرار گرفتند. در خاتمه با استفاده از روش رسم منحنی از مجموع ‮‭70‬ لاین، تعداد ‮‭29‬ لاین خالص با خصوصیات مطلوب که نسبت به شاهد برتری عملکرد داشتند جهت آزمایشات پیشرفته در سال بعد انتخاب گردیدند. واژه های کلیدی: گندم نان، نسل های در حال تفکیک، لاین خالص.