ارزیابی تاثیر برخی شرایط اکولوژیکی بر کمیت روغن میوه بنه ‭(Pistacia atlantica) ‬در کردستان

نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
شناسه ملی سند علمی: R-1053078
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 196
تعداد صفحات: 54
سال انتشار: 1394

نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.

  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این طرح پژوهشی:

چکیده طرح پژوهشی:

این پروژه تحقیقاتی با هدف ارزیابی نوع و میزان تاثیر برخی عوامل اکولوژیکی بر درصد روغن میوه بنه در 7 منطقه مختلف استان کردستان طی 2 سال ( ‮‭1392-3‬) در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با 7 تیمار (منطقه) و 5 تکرا ( درخت در هر منطقه) اجرا گردید. بدین منظور در هر منطقه تعداد 5 پایه درخت بنه ماده سالم و دارای قابلیت تولید میوه انتخاب، پلاک کوبی و صفات عمومی درختان ( مانند ارتفاع درخت و ...) به تفکیک رویشگاه و تکرار اندازه گیری شد. صفات خاک ‭(PH ‬، ‭EC ‬و ... ) پس از اخذ نمونه خاک و ارسال به آزمایشگاه و تجزیه ثبت گردید. برخی از صفات اکولوژیکی و اقلیمی یا از مراکز هواشناسی اخذ (نظیر بارندگی و ...) و یا راسا اقدام به اندازه گیری و ثبت آنها (نظیر درصد شیب و ...) شد. در اواخر مهر ماه از هر درخت یک نمونه ‮‭500‬ گرمی میوه رسیده برداشت و درصد روغن میوه (به روش سوکسله ) و پروتیین (به روش کجلدال) تعیین گردید. در تجزیه های آماری میانگین دو ساله صفات استفاده شد. رویشگاههای بنه دارای دامنه اسیدیته خاک معادل ‮‭7/1‬ الی ‮‭7/4‬ (میانگین معادل ‮‭7/29‬) ، هدایت الکتریکی معادل ‮‭0/32‬ الی ‮‭1/05‬ (میانگین معادل ‮‭0/49‬) میلی موس بر سانتی متر، مواد آهکی بین ‮‭5/12‬ تا ‮‭29‬ (میانگین معادل ‮‭11/71‬) درصد، درصد کربن آلی بین ‮‭0/76‬ تا ‮‭2/11‬ (میانگین معادل ‮‭1/46‬) ، درصد رس خاک بین ‮‭20/40‬ الی ‮‭43/40‬ (میانگین معادل ‮‭29/40‬) درصد، بافت خاک عمدتا لومی، دمای بیشینه ‮‭14/11‬ الی ‮‭20/90‬ (میانگین معادل ‮‭18/47‬) درجه سانتی گراد، دمای کمینه ‮‭1/92‬ الی ‮‭6/90‬ (میانگین معادل ‮‭5/47‬) درجه سانتی گراد، دمای بهینه ‮‭8/01‬ الی ‮‭13/70‬ (میانگین معادل ‮‭12/26‬) درجه سانتی گراد، روزهای یخبندان ‮‭80‬ تا ‮‭114‬ (میانگین معادل ‮‭93/71‬) روز، بارندگی سالانه ‮‭442/80‬ الی ‮‭788/36‬ (میانگین معادل ‮‭569/85‬) میلی متر، دامنه ارتفاعی ‮‭1290‬ الی ‮‭1750‬ متر از سطح دریا (میانگین معادل ‮‭1495‬ متر)، شیب بین ‮‭14‬ الی ‮‭55‬ (میانگین معادل ‮‭32/9‬) درصد بودند. میانگین کل ارتفاع ، قطر تاج، قطر برابر سینه و تعداد شاخه های اولیه درخت به ترتیب معادل‮‭8/80‬ متر، ‮‭7/71‬ متر، ‮‭30/29‬ سانتی متر و ‮‭1/83‬ عدد و میانگین پروتیین و روغن میوه هم به ترتیب معادل ‮‭10/40‬ و ‮‭27/25‬ درصد بود. تجزیه واریانس صفات نشان داد بین رویشگاههای بنه از نظر صفات ارتفاع، قطر تاج و قطر برابر سینه در سطح احتمال 1 % و از لحاظ درصد پروتیین و روغن میوه در سطح احتمال 5 % اختلاف معنی دار وجود داشت. در مقایسه میانگین با روش، رویشگاهها از لحاظ درصد پروتیین میوه در 2 گروه و درصد روغن میوه در 3 گروه قرار گرفتند. از بین ‮‭17‬ صفت مورد بررسی، ‮‭11‬ صفت هدایت الکتریکی ، درصد مواد آهکی، درصد رس، دمای بیشینه، دمای کمینه، دمای بهینه، روزهای یخبندان، بارندگی، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب و درصد پروتیین میوه با روغن میوه دارای رابطه مثبت و ارتفاع ، قطر تاج درخت ، میانگین قطر برابر سینه ، تعداد شاخه های اولیه، اسیدیته خاک، درصد کربن آلی با درصد روغن میوه بنه همبستگی منفی نشان دادند. درصد روغن میوه با درصد مواد آهکی، دمای بیشینه و ارتفاع از سطح دریا دارای رابطه مثبت و بسیار معنی دار و با دمای بهینه دارای رابطه مثبت و معنی دار (‮‭0/05‬ ‭p) ‬و با قطر تاج همبستگی منفی و معنی دار(‮‭0/01‬ ‭p) ‬نشان داد. نتیجه رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای مستقل دمای بیشینه و ارتفاع از سطح دریا به صورت مثبت و معنی دار (‮‭0/01‬ ‭p) ‬و قطر تاج درخت منفی و معنی دار (‮‭0/01‬ ‭p)‬، بارندگی منفی و معنی دار (‮‭0/05‬ ‭p) ‬و درصد مواد آهکی به صورت منفی و معنی دار (‮‭0/15‬ ‭p) ‬اجزای اصلی درصد روغن میوه بنه در بین صفات مورد بررسی با ضریب تبیین معادل ‮‭75/31‬ ‭=R‬2‭(adj) ‬بودند. تجزیه کلاستر با استفاده از صفات مورد بررسی، رویشگاههای بنه استان را بر مبنای جغرافیایی در سه خوشه شمالی (رویشگاه عبدالمومن شهرستان سقز)، غربی رویشگاههای آلوت و خوری آباد (بانه) و گله و دزلی (مریوان- سروآباد) و جنوبی رویشگاههای بوربان (سنندج) و کاشتر(کامیاران) تفکیک نمود. واژه های کلیدی: بنه ‭Pistacia atlantica ))‬، روغن میوه، عوامل اکولوژیکی