ارزیابی پایه های نخبه گیلاس وحشی به منظور تولید انبوه نهال سریع الرشد در نهالستان شرکت سهامی چوب فریم

این تحقیق با هدف شناسایی پایه های برتر و نخبه گیلاس وحشی در جنگل های شرکت چوب فریم برای تولید انبوه نهال جنسی جهت توسعه جنگلکاری در منطقه اجرا شده است. چهار رویشگاه گیلاس وحشی در نیمرخ ارتفاعی جنگل های حوزه شرکت سهامی چوب فریم و نیز جنگل های حوزه لاجیم سوادکوه شناسایی شد. در هر رویشگاه بین ‮‭10‬ تا ‮‭15‬ پایه سالم و برتر گیلاس وحشی انتخاب گردید. مقدار کافی بذر از پایه مادری خوش فرم و سالم با حداقل ‮‭50‬ متر فاصله از هم تهیه گردید. بذرها در اواخر آبان در نهالستان درزیکلا سنگده واقع در ارتفاع ‮‭1200‬ متر از سطح دریا به طور جداگانه با حفظ شجره برای هر پایه مادری در یک کرت 1 در 2 متر کاشت شد. از اول اسفند تا پایان اردیبهشت روند جوانه زنی و نیز مرگ و میر نهال ها به صورت هفتگی ثبت شد. در پایان فصل رویش قطر یقه و ارتفاع نهال ها اندازه گیری گردید. همچنین فراوانی نهال های دوشاخه و چنگالی نیز ثبت گردید. نتایج نشان داد که اثر رویشگاه روی جوانه زنی بذر، رویش قطری و ارتفاعی نهال های گیلاس وحشی در نهالستان درزیکلا معنی دار گردید. از نظر رویش قطری، نهال های مبدا لاجیم با میانگین ‮‭10/15‬ میلیمتر قطر یقه در بهترین وضعیت قرار داشتند. نهال های مبدا های میانا و سنگده به ترتیب با میانگین ‮‭76‬/،‮‭9/34 8‬ میلیمتر قطر یقه در گروه بینابینی و نهال های مبدا اشک با ‮‭8/15‬ میلیمتر قطر یقه در گروه دوم قرار گرفتنند. از نظر رویش ارتفاعی نهال های مبدا لاجیم با میانگین ‮‭73/15‬ سانتیمتر ارتفاع در گروه اول، نهال های مبدا سنگده، میانا و اشک به ترتیب با حدود ‮‭53‬ ، ‮‭51‬ و ‮‭48‬ سانتیمتر ارتفاع در گروه دوم قرار گرفتند. ‮‭22/5‬ درصد از نهال های رویشگاه لاجیم دوشاخه و چنگالی شدند. در حالیکه ‮‭1/42‬ درصد از نهال های رویشگاه میانا، ‮‭2/06‬ درصد از نهال های رویشگاه سنگده و ‮‭5/2‬ درصد از نهال های رویشگاه اشک دوشاخه و چنگالی شدند. در هر یک از مبدا های مورد بررسی، تفاوت بین درختان مادری در رویشگاهها از نظر رویش قطری و ارتفاعی نهال ها در نهالستان، معنی دار شد. با توجه به حداقل قطر یقه و ارتفاع مورد نیاز برای جنگلکاری با نهال گیلاس وحشی، حدود ‮‭60‬ درصد از پایه های مورد بررسی در مبدا سنگده ، ‮‭40‬ درصد پایه های مبدا های میانا و لاجیم و همچنین ‮‭30‬ درصد از پایه های مورد بررسی در مبدا اشک می توانند برای بذرگیری کاندید شوند. واژه های کلیدی: گیلاس وحشی، پایه های نخبه، رویشگاه ، نهالستان، نهال