مطالعه وضعیت تعدادی لاین منتخب اصلاحی برنج برای خصوصیات مهم زراعی، عملکرد و خصوصیات دانه

اصلاح ارقام برنج ایرانی برای خصوصیات زراعی، عملکرد و کیفیت از جمله مهمترین اهداف در برنامه های تحقیقاتی برنج می باشد. در این راستا، این آزمایش جهت مطالعه و انتخاب بهترین لاین های منتخب اصلاحی برنج ایرانی که از تلاقی ارقام ایرانی محلی و اصلاح شده و همچنین ارقام خارجی در طی اجرای طرح های بهبود کیفیت و مقاومت به بیماری بلاست ایجاد شدند، به انجام رسید. در این آزمایش تعداد ‮‭11‬ لاین خالص برتر حاصل از ارزیابی مقدماتی با خصوصیات ظاهری و کیفیت دانه مطلوب، ارتفاع متوسط و زمان رسیدگی مناسب و با ویژگی مقاومت در مقابل بیماری بلاست به همراه ارقام والدینی اصلاحی طارم محلی، سان هوان ژان-2 (2‭SHZ) ‬، نعمت و رقم شاهد کشوری، جمعا ‮‭15‬ ژنوتیپ، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ‮‭1392‬ در محل معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور آمل مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس برای صفات مورد مطالعه نشان داد که بین ژنوتیپ های مختلف برای همه صفات مورد مطالعه شامل تعداد روز تا ‮‭50‬ درصد گلدهی، ارتفاع بوته، طول دانه (قهوه ای)، عرض دانه (قهوه ای)، نسبت طول به عرض دانه (قهوه ای) و عملکرد دانه تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد (‮‭0/01‬> ) و برای تعداد خوشه در بوته، تعداد پنجه کل در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، سنبلچه پوک، درصد عقیمی خوشه و وزن ‮‭1000‬ دانه در سطح احتمال پنج درصد (‮‭0/05‬> ) وجود داشت. مقایسه میانگین صفات حاکی از وضعیت مطلوب تعداد هفت لاین اصلاحی در مقایسه با والدین و رقم شاهد مورد استفاده در تحقیق بود. لاین ‮‭84‬‭TS ‬بیشترین عملکرد (‮‭33/4885‬ کیلوگرم در هکتار) را در مقایسه با سایر لاین ها و ارقام والدینی و رقم شاهد کشوری در مطالعه مذکور داشته است. همچنین لاین های اصلاحی ‮‭11‬‭NS ‬و ‮‭74‬‭AN ‬به ترتیب با‮‭67/4233‬ و ‮‭00/3710‬ کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین میزان عملکرد دانه بودند. از ویژگی بارز لاین ‮‭74‬‭AN ‬زودرسی (‮‭99‬ روز) و ارتفاع کوتاه (‮‭88‬ سانتی متر) آن می باشد. لغات کلیدی: لاین امیدبخش، تجزیه واریانس، عملکرد دانه، برنج، ایران