تهیه گرده افشان های دیپلویید مقاوم به ریزوکتونیا

اصلاح رقم مقاوم مهمترین راهکارمقابله با بیماری پوسیدگی ریشه چغندرقند است. کارآیی این روش بسیار بالا بودهو نسبت به روش های دیگر به هزینه کمترینیاز دارد. این پروژه برای اصلاح گرده افشان مقاومبه بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندرقند انجام شد.در سال ‮‭1388‬ بذر دو لاین پدری گرده افشان مقاوم به پوسیدگی ریشه هر کدام در ‮‭21‬ میکروپلات کشت شدند.بوته ها پس از دو ماه رشد، با بیماری زاترین ایزوله قارچ 2‭-Rhizoctonia solani RG‬2 مایه زنی گردیدند. در اوایل آبان ریشه های آلوده برداشت، با مقیاس یک تا نه ارزیابی وریشه هایی که نمره یک تا سه داشتند به عنوان ریشه های مقاوم انتخاب شدند.در سال ‮‭1389‬ از این ریشه ها ‮‭101‬ لاین S1جدید تهیه گردید.از این لاین ها ریشه چه تهیه وبرای تهیه بذر هیبرید و S2، ریشه چه های هر لاین و یک نرعقیم، به کرت های ایزوله منتقل گردید ودر مرداد ‮‭1390‬ بذر هیبرید و 0 لاینS2 برداشت شد. در سال ،‮‭1391‬ تعداد ‮‭80‬ هیبرید که بذر کافی داشتند، در چهار آزمایش با ‮‭25‬ ژنوتیپ و چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفیدر همدان و خراسان ارزیابی عملکرد شده و ‮‭40‬ هیبرید انتخاب شد.هیبریدهای انتخابی همراه با پنج شاهد در سال در قالب دو آزمایش، در کرمانشاه در شرایط آلودگی مصنوعی به ریزوکتونیا ارزیابی مقاومت و در کرج، مشهد، تربت جام و میاندوآب ارزیابی عملکرد شدند.نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین عملکردها نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر عملکرد ریشه، عملکرد قند و درصد قند با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. هشت هیبرید اصلاحی نسبت به اکباتان (شاهد مقاوم داخلی) به طور معنی دار عملکرد ریشه و عملکرد قند بیشتری داشتند و اختلاف آنها با کرمیت(شاهد مقاوم خارجی) نیز معنی دار نبود. چهار تا از این هشت هیبرید، مقاومتر از اکباتان و کرمیت بودند. واژه های کلیدی: اصلاح رقم، مقاومت، پوسیدگی ریشه،پایه پدری، چغندرقند