تهیه و ارزیابی هیبرید های دیپلویید و تریپلویید جدید منوژرم چغندر قند

ارقام منوژرم هیبرید چغندرقند از ترکیب والد های مادری نرعقیم منوژرم (سینگل کراس) و پایه های گرده افشان پدری دیپلویید یا تتراپلویید بدست می آیند. این پروژه از تلاقی سه پایه گرده افشان تتراپلویید و همچنین یازده پایه گرده افشان دیپلویید با پنج سینگل کراس منوژرم مجموعا پنجاه وپنج هیبرید دیپلویید وپانزده هیبرید تریپلویید منوژرم تهیه شد. بدین منظور در بهار سال ‮‭1388‬ ریشه های بهاره شده (اشتکلینگ) به جهت انجام تلاقی های مورد نظر به قطعات ایزوله منتقل شدند. پس از رسیدگی فیزیولوژیکی بذر نسبت به برداشت آنها اقدام و بذر والدین پدری و مادری هر تلاقی(هیبرید ها) جداگانه برداشت و بذر حاصل از پایه های مادری به عنوان بذور هیبرید تهیه شدند. با توجه به دامنه گسترده شرایط آب و هوایی کشور از سرد سیر، معتدل و گرمسیر، بررسی پتانسیل عملکرد هیبرید های مورد بررسی در تهیه رقم امری ضرروری است. بر این اساس در برنامه دوم در سال ‮‭1389‬ ارزیابی عملکرد این هیبرید ها از نظرصفات کمی و کیفی در اقلیم های کرج ، اصفهان، کرمانشاه، همدان (سرد) و میاندوآب ( نیمه سرد) انجام شد. در سال ‮‭1390‬ بر اساس نتایج بدست آمده سال قبل برترین هیبرید ها انتخاب و درآزمایشات تکرار دار مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتند.با توجه به نتایج تجزیه واریانس ساده در سال ‮‭1389‬ وگزینش برای تیمارهای هیبرید دیپلویید برتر و نیز بر اساس نتایج آزمون مجدد آن ها در سال ‮‭1390‬ و مقایسه میانگین بین آن ها، هیبرید (‮‭7112‬‭*KWS)*Bulk Shiraz‬با میانگین ‮‭7/89‬ تن در هکتاربیشترین عملکرد قند قابل استحصال را به خود اختصاص داد. در بین هیبریدهای تربپلویید مورد آزمون طی دو سال آزمایش در مناطق مورد بررسی، هیبرید (‮‭7112‬*‮‭18‬ ‭KWS) * jot‬با میانگین ‮‭7/09‬ تن در هکتار بیشترین عملکرد قند قابل استحصال را به خود اختصاص داد و در مقایسه با شاهد خارجی در یک گروه قرار گرفت. واژه های کلیدی: چغندرقند ، هیبرید دیپلویید، هیبرید تریپلویید، کمیت و کیفیت ، منوژرم