مطالعه و ارزیابی اثرات اقتصاد و بهداشتی ناشی از آفلاتوکسین ها در برخی از آبزیان پرورشی ایران

فیل ماهی ‭(Huso huso) ‬و ماهی ازون برون ‭(Acipenser stellatus)‬یکی از گونه های با ارزش ماهیان خاویاری در دریای خزر میباشند. استانبوشهرنیزبا در اختیار داشتن حدودا ‮‭60‬ درصدازاراضیزیر کشت میگو در کشورو همچنین تولید بیش از ‮‭60‬درصداز میگوی پرورشی کشور،بعنوان قطب صنعت تکثیر و پرورش میگو و پیشتازدرصنعت میگو در کشورشناخته می شود. تحقیق حاضر در قالب سه بخش تحت عنوانهای اثرات هیستوپاتولوژیک و باقیمانده بافتی ناشی از مصرف دوزهای مختلف آفلاتوکسین B1 در فیل ماهی ‭(Huso huso) ‬، بررسی تاثیر مقادیر مختلف آفلاتوکسین ‭ B‬1جیره غذایی، برپاره ای از شاخصهای رشد،تغییرات بافتی، فاکتورهای خونی وسرمی و باقیمانده بافتی آن درماهی ازون برون پرورشی‭A. Persicus )( ‬و بررسیتاثیرآفلاتوکسینB1برفاکتورهایخونی،تغییراتبافتی،میزانباقیماندهبافتی،رشدوبازماندگیمیگویسفیدهندی ‭((Fenneropenaeus indicus‬انجام گردید که نتایج آن به طور خلاصه بیان شده است. بخش اول:پس از انجام مراحل سازگاری فیل ماهیان با غذای دستی ، تعداد ‮‭180‬عدد ماهی با میانگین وزنی ‮‭120‬ ‭ gr‬‮‭10‬ ودرپنج تیمار ازمایشی، با تراکم عدد ماهی در تانک ‮‭500‬ لیتری ذخیرهصسازی گردیدند. آب تانک صها از طریق آب چاه با درجه حرارت ؛‮‭2 18‬ ‭c ‬و با میزان درصد تعویض روزانه تنظیم و میزان اکسیژن محلول در آب به مقدار ‮‭3/7‬ ‭ppm ‬تنظیم وتامین گردید. آفلاتوکسین ‭B ‬خالص با غلظتهای مورد نظر‭(ppb‬‮‭100‬ و ‭ppb‬‮‭75‬ و ‭ppb‬‮‭50‬ و‭ppb‬‮‭25‬) به جیرهصهای آزمایشی اضافه گردید. غذادهی بر مبنای درصد وزن توده زنده ودر نوبت در طی روز انجام پذیرفت . ثبت عوامل فیزیکی وشیمیایی آب از جمله: اکسیژن محلول، درجه حرارت و‭pH ‬به شکل هفتگی انجام گرفت. بررسی علایم کلینیکی و ثبت تلفات روزانه در دستور کار قرار داشت. به منظور بررسی ضایعات پاتولوژیک از آبشش صها، کبد، طحال و کلیهصها (بخش میانی و قدامی) نمونهصبرداری و جهت تهیه نمونه های آسیب شناسی در محلول بوین تثبیت و به روش هماتوکسیلین ایوزین ‭( H & E ) ‬رنگ امیزی گردید. . جهت تعیین میزان باقیماندهصهای بافتی از روش ‭HPLC ‬استفاده شد . تعیین ضریب تبدیل غذا ‭(FCR ) ‬و سرعت رشد ویژه ‭(SGR) ‬انجام پذیرفت . در تیمارهای مختلف به تناسب غلظت سم مصرفی زخمص هایی با حاشیه صهای زرد رنگ در نواحی شکمی،جانبی و ساقه دمی به همراه خونصریزی در پایه باله صهای سینهصای و شکمی و بروز زخم و جراحات در لبه صهای فوقانی و تحتانی باله دمی و در حاشیه صهای باله صهای سینه-ای و شکمی و پشتی به همراه خوردگی باله در برخی از تیمارها مشاهده گردید. میزان شیوع جراحات پوستی درتیمارهای مختلف ودرطی تحقیق از 8 الی ‮‭53 /3‬ درصد متفاوت بود. مشاهدات کالبدگشایی وپاتولوژی بیانگربروز تغییرات حاد وروند مزمن وپیشرونده ضایعات در ابشش ها،کبد،کلیه وطحال است.ضایعات توموری مشاهده نگردید. بخش دوم:آفلاتوکسین 1‭B ‬خالص با غلظتهای مورد نظر ‭( ppb‬‮‭25‬، ‭ppb‬‮‭50 , ppb‬‮‭75‬، ‭ppb‬‮‭100‬) به جیره های آزمایشی ماهیان ازون برون اضافه گردید.غذادهی بر مبنای 3 درصد وزن توده زنده و در 3 نوبت در طی روز انجام پذیرفت. پس از ثبت عوامل فیزیکی و شیمیایی آب ، بررسی علایم کلینیکی و ثبت تلفات روزانه در دستور کار قرار داشت. در تیمارهای مختلف به تناسب غلظت سم مصرفی زخم هایی در نواحی شکمی، جانبی و ساقه دمی به همراه خونریزی در برخی تیمارها مشاهده گردید. میزان شیوع جراحات پوستی در تیمارهای مختلف و در طی تحقیق از 4 الی ‮‭17/9‬ درصد متفاوت بود. مشاهدات کالبد گشایی و پاتولوژی نشان دهنده بروز تغییرات مزمن و پیشرونده ضایعات در آبشش ها، کبد و کلیه و طحال بود. خونریزی، هایپرپلازی و تخریب بافت پوششی تیغه های ثانویه در آبشش ها، پرخونی، دژنراسیون و نکروز هپاتوسیتها در کبد، دژنراسیون و نکروز لوله های ادراری و تغییرات نکروتیک در بافت طحال از جمله تغییرات پاتولوژیک مشاهده شده بود.تغییرات مشاهده شده در برخی از فاکتورهای خونی ، ایمنی و آنزیم های کبدی در طی تحقیق مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. درضریب رشد ویژه درتیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری مشا هده نشد ولی در میانگین وزنی وضریب تبدیل غذایی درمقا طعی ازتحقیق ، تغییرات معنی داری مابین تیمارهای آزمایشی بایکدیگرو با شاهد مشا هده گردید. بخش سوم: میگوهای سفید هندی ‭(Fennero penaeusindicus) ‬با میانگین وزنی ‮‭11/79 1/76‬ گرم به مدت 8 هفته با جیره های غذایی حاوی صفر، ،‮‭20‬ ،‮‭50‬ ،‮‭100‬ ،‮‭200‬ ،‮‭800 400‬ و ‭ppb‬‮‭1600‬ آفلاتوکسین B1 تغذیه شدند. وزن نهایی، میزان باقیمانده های بافتی (هر دوهفته یک بار)، تعداد هموسیت کل‭(THC)‬، پروتیین پلاسمای کل ‭(TPP)‬، فعالیت فاگوسیتی ‭(PA) ‬و درصد بازماندگی (هر چهار هفته یک بار) تعیین گردید. علاوه براین در پایان هفته های چهارم و هشتم، تغییرات هیستوپاتولوژیک در بافت های هپاتوپانکراس، روده میانی و عضلات مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی امکان بهبود، میگوهای شاهد و تیمار، پس از سپری شدن هشت هفته، به مدت چهار هفته با جیره غذایی فاقد ‭AFB‬1، تغذیه شدند و هر دو هفته یک بار فاکتورهای ‭THC‬، ‭TPP‬، ‭PA ‬و درصد بازماندگی و در پایان هفته دوازدهم تغییرات هیستوپاتولوژیک و باقیمانده های بافتی، اندازه گیری و تعیین گردید. مقادیر مختلف آفلاتوکسین B1 موجود در جیره هایغذایی بر روی پارامترهای رشد، درصد بازماندگی و شاخص های سلامتی ‭(THC ‬و ‭TPP) ‬میگوهای سفید هندی، موثر بود و موجب کاهش آنها گردید. در پایان هفته هشتم میزان آفلاتوکسین B1 موجود در جیره های غذایی، همبستگی منفی با وزن نهایی، درصد بازماندگی، ‭THC ‬و ‭TPP(‬به ترتیب با‭r ‬برابر با ‮‭0/312‬ - ، ‮‭603‬/.- ، ‮‭0/237‬- ، ‮‭0/649‬ -، در ‮‭001.0‬‭> p) ‬نشان دادند. افزون بر این تغییرات هیستوپاتولوژیک قابل ملاحظه ای در هپاتوپانکراس، روده میانی و عضلات، شامل تغییر شکل مقطع ستاره ای توبول های هپاتوپانکراس و کاهش سلولهایپوششی و تغییرات دژنراتیو و آتر