بررسی اثر کاربرد انواع خاکپوش بر افزایش ذخیره رطوبتی خاک و عملکرد کمی و کیفی انجیر دیم رقم ‭Smyrniaca ‬در استان فارس

در این آزمایش ضرورت بکارگیری خاکپوش به منظور افزایش ذخیره رطوبتی آب در خاک و کارایی استفاده آب و همچنین اثرات آن بر افزایش عملکرد و کیفیت محصول انجیر دیم در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش با 9 تیمار در قالب طرح کرتهای نواری به مدت 2 سال با سه تکرار و در هر کرت 4 اصله درخت انجیر دیم رقم ازمیر ‭Smyrniaca ‬با سن ‮‭25‬ سال با فاصله کاشت ‮‭10‬ متردر منطقه استهبان انجام پذیرفت. تیمارهای آزمایش شامل مصرف انواع خاکپوش در سایه انداز و خارج از سطح سایه انداز انجیر شامل 1 شاهد( بدون مصرف خاکپوش) 2- مصرف پامیس به ضخامت 2 سانتیمتر در سایه انداز هر انجیر 3 - مصرف ضایعات سرشاخه های خرد شده انجیر به ضخامت ‮‭10‬ سانتیمتر در سایه انداز هر انجیر4- مصرف تفاله شیرین بیان به ضخامت ‮‭10‬ سانتیمتر در سایه انداز هر انجیر 5- مصرف کاه به ضخامت ‮‭10‬ سانتیمتر در سایه انداز هر انجیر و تیمارهای 3،‮‭4 2‬، و 5 با اضافه نمودن خاکپوش در خارج از سطح سایه انداز انجیر بود. این آزمایش بر روی‮‭108‬ اصله درخت یکنواخت انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ذخیره و زمان تخلیه رطوبتی خاک تا عمق ‮‭60‬ سانتیمتری به ترتیب با میانگین افزایش‮‭27/5‬ و ‮‭16/8‬ درصد نسبت به تیمار شاهد متعلق به کاربرد مالچ کاه بود.این تیمار موجب افزایش ذخیره رطوبتی خاک به صورت تجمعی در طول فصل رشد به میزان ‮‭287/3‬ میلیمتر نسبت به تیمار شاهد شد. بیشترین افزایش مقادیر آب قابل دسترس به ترتیب به میزان 6/،‮‭9/5 11‬ و ‮‭9/1‬ درصد متعلق به تیمارهای کاربرد مالچ کاه، ضایعات سرشاخه های خرد شده انجیرو تفاله شیرین بیان بود. تیمار کاربرد مالچ کاه و شیرین بیان بصورت کامل و در سایه اندازانجیربیشترین اثر معنی دار بر عملکرد و کارایی مصرف آب انجیر به ترتیب به میزان افزایش ‮‭26/8‬ و ‮‭15/9‬ درصد داشت. بالاترین غلظت عناصر غذایی در برگ مربوط به کاربرد مالچ شیرین بیان بود،این تاثیر بر روی عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن و روی بویژه در سال دوم آزمایش معنی دارتر که به ترتیب موجب افزایش 3/،‮‭4 18‬/،‮‭8 14‬/،‮‭19/5 16‬ و ‮‭12/4‬ درصد نسبت به تیمار شاهد بود. نتایج آزمایش نشان دهنده اثر معنی دار تیمار مالچ کاه بر افزایش محتوای آب برگ، کارایی استفاده نیتروژن و کارایی مصرف آب انجیر رقم ازمیربه ترتیب به میزان 6/،‮‭5 18‬/،‮‭25/4 8‬ درصد نسبت به شاهد بود. کمترین دمای پوشش گیاهی مربوط به کاربرد پوشش کامل و در سطح سایه انداز مالچ کاه بود که در ارتباط مستقیم با افزایش عملکرد داشت.صفات رشد رویشی و زایشی مانند تعداد شاخه های فصل جاری، زمان رسیدن میوه، شدت گلدهی، درصد میوه بندی و ویژگی های کمی و کیفی میوه انجیر با کاربرد مالچ آلی به طور معنی دار بهبود یافت. درصد و وزن میوه های مرغوب شکفته و کاملا باز(صد یک) در تیمار کاربرد مالچ شیرین بیان در سایه انداز درخت و نیز به صورت پوشش کامل به طور معنی دار نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت که خود اثر مستقیم بر روی منافع خالص تیمار داشت. نتایج نشان داد که بهترین تیمارها از نظر مدیریت حفظ رطوبت خاک و منافع خالص به ترتیبکاربرد مالچ کاه، شیرین بیان و سرشاخه های خرد شده در سایه انداز انجیر بود. از نظر مدیریت تغذیه ای تیمار کاربرد مالچ شیرین بیان در سایه انداز انجیر در اولویت قرار داشت.بیشترین ارزش اقتصادی به ترتیب متعلق به کاربرد تیمارهای مالچ های کاه، ضایعات ریشه شیرین بیان در سطح سایه انداز درخت انجیر دیم رقم ازمیر بود. واژه های کلیدی: خاکپوش،کارآیی مصرف آب، انجیر دیم ازمیر، تغذیه، عملکرد، کیفیت