بهبود تحمل به تنش خشکی در یونجه ‭(Medicago sativa L.) ‬با استفاده از زیولیت طبیعی‭(Clinoptilolite)‬

به منظور ارزیابی مصرف زیولیت طبیعی کلینوپتیلولیت بر صرفه جویی مصرف آب در یونجه، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ‮‭400‬ هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال اجرا شد. در این آزمایش 4 سطح تیمار آبیاری (آبیاری پس از ،‮‭100 70‬ ، ‮‭130‬ و ‮‭160‬ میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشت تبخیر کلاس ‭A) ‬و 3 سطح مصرف زیولیت ( ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬ تن در هکتار) و عدم مصرف زیولیت (شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت. شامل 6 خط کاشت به طول 6 متر بود. زیولیت هر تیمار با محاسبه در هر کرت به مساحت ‮‭18‬ متر مربع بر حسب کیلو، قبل از کاشت داده شد. روش آبیاری با استفاده از لوله های دریچه دار با فاصله دریچه ‮‭75‬ سانتیمتر بود به طوری که برای هر کرت 2 دریچه استفاده شد. سال اول به عنوان سال استقرار گیاهچه های جوان بود. نتایح دو ساله نشان داد بین سطوح عامل آبیاری و سال از نظر صفات ارتفاع بوته در زمان برداشت، تعداد گره در ساقه، تعداد ساقه در مترمربع، عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب در سطح احتمال 5 و 1 درصد تفاوت معنی دار بود. تیمارمصرف زیولیت ‮‭10‬ تن درهکتار با ‮‭70‬ میلیمتر تبخیر بیشترین مقدار عملکرد علوفه تر به میزان ‮‭34/20‬ تن در هکتاررا نشان داد. از نظر عملکرد علوفه خشک تیمار مصرف ‮‭10‬ تن زیولیت در هکتار به همراه ‮‭100‬ میلیمتر تبخیر با ‮‭11/17‬ تن در هکتار بیشترین مقدار را دارا بود. صفات کیفیت علوفه نیز اندازه گیری شد که تیمارهای مصرف 5 تن زیولیت در هکتار به همراه ‮‭100‬ میلیمتر تبخیر و مصرف ‮‭10‬ تن زیولیت در هکتار به همراه ‮‭70‬ میلیمتر تبخیر به ترتیب با ‮‭17/38‬ و ‮‭17/13‬ درصد بیشترین پروتیین خام را داشتند. همچنین میزان صرفه جویی در مصرف آب، کاهش عملکرد علوفه و کارایی مصرف آب در تیمارهای آبیاری اندازه گیری شد. واژه های کلیدی: زیولیت طبیعی، کلینوپتیلولیت، مصرف آب و یونجه.