مطالعه لیمنولوژیک دریاچه الوان در استان کهگیلویه و بویراحمد

دریاچه الوان در استان کهگیلویه و بویراحمد با مختصات جغرافیایی ‮‭50‬ درجه و ‮‭12‬ دقیقه طول شرقی و ‮‭31‬ درجه و 8 دقیقه عرض شمالی در جلگه ای مسطح و محصور توسط کوههای اطراف واقع شده است. دریاچه ظرفیت محدودی داشته و در فصول مرطوب سرریز دارد و نسبت سطح به عمق آن کم می باشد. درختان حاشیه دریاچه ‭(Tamarix sp)‬، اثر جریان باد و امواج را بر سطح دریاچه خنثی می نمایند. در فصول خشک (تابستان و پاییز) پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب نظیر اکسیژن محلول در لایه های سطحی (عمق کمتر از 3متر) بیش از 3میلی گرم در لیتر و شوری بیش از ‮‭3/2‬ گرم در لیتر می باشد. آب لایه های عمیق (عمق بیش از 5متر) دارای شوری بیش از ‮‭5-11‬ گرم در لیتر و دارای اکسیژن محلول کم بوده و سنگین تر می باشد. سختی کل و سولفات آب به ترتیب‮‭2971 1427‬ و ‮‭2843 1525‬ میلی گرم در لیتر و بسته به فصل و اعماق مختلف دارای نوسانات زیاد بطوریکه این مقادیر در لایه های عمیق افزایش می یابد. بر اساس این ویژگیها، دریاچه الوان یک دریاچه کم چرخه بوده و عدم گردش در حجم آب ناشی از استقرار آبهای سنگین در زیر آب لایه های سطحی می باشد. دلایل این لایه بندی می تواند ناشی از نفوذ آبهای زیرزمینی لب شور سولفاتی به دریاچه و یا تجزیه مواد آلی در کف دریاچه و افزایش املاح آب لایه های پایین باشد. علایم چنین فعل و انفعالاتی تولید میزان بالایی از گاز سمی هیدروژن سولفید در کف می باشد. بنابراین منحصرا لایه های سطحی قابلیت زیست برای ماهیان دارد و در صورتی که ماهیان مجبور به مهاجرت به سمت پایین شوند، دچار تلفات می شوند. این مهاجرتهای اجباری طی خشکسالی (بارندگی کم) و تبخیر آب شیرین لایه های سطحی یا گردش اتفاقی در توده آب دریاچه و یا خروج آب لایه های سطحی اتفاق می افتد. اخیرا، حفر یک کانال به عمق 3 متر منجر به خروج آب شیرین لایه های سطحی شده که متعاقب آن باعث مرگ بخش عمده ای از ذخایر ماهیان دریاچه گردیده است. تخریب محیط زیست دریاچه و کاهش کیفیت آب، مصرف انسانی و دامی آب را غیرممکن نموده بطوریکه مصرف آب توسط دامها منجر به سقط جنین می گردد. بنابراین اکوسیستم دریاچه الوان خاص و شکننده بوده و حفاظت از آن کاملا ضروری می باشد. لغات کلیدی: دریاچه الوان، مرومیکتیک، کهگیلویه و بویراحمد