تعیین ترکیبات شیمیایی و قابلیت هضم آزمایشگاهی ‭11 ‬رقم خلر کشت شده در استان لرستان

این پژوهش با هدف تعیین ترکیبات شیمیایی و قابلیت هضم آزمایشگاهی یازده رقم خلر کشت شده دراستان لرستانانجام شد. هم زمان با بررسی خصوصیات زراعی وصفات مورفولوژیکی یازده لاین خلرکشت پاییزه درشرایط دیم، طی دوسال زراعی‮‭89-90‬ و‮‭91-90‬ درقالب طرح کاملا تصادفی با ده تیمارآزمایشی ویک رقم بومی( شاهد) درسه مرحله اوایل گلدهی‮‭50‬، درصد گلدهی و بسته شدن کامل دانه ها از علوفه کامل(برگ، ساقه و غلاف ها) نمونه گیری شد. نمونه ها در هوای معمولی خشک شدند و پس ازهمگن سازی،آسیاب شده و مورد تجزیه آزمایشگاهی قرارگرفتند. همچنین قابلیت هضم نمونه ها به روش آزمایشگاهی تعیین شد. نتایج نشان دادکه رقم ‮‭333‬‭B ‬بامیانگین(‮‭24/45‬درصد) بالاترین پروتیین خام را دارا بود. همچنین مقدار‭NDF ‬و ‭ADF ‬آن به ترتیب معادل‮‭43/86‬ و‮‭39/49‬ درصد بود. این لاین با ‮‭66/26‬ درصد بالاترین قابلیت هضم ماده خشک را نیز داشت. ازنظر غلظت عناصرمعدنی مانند(کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم) بین ارقام مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نشد(‮‭0/05‬ ‭P). ‬بیشترین عملکرد پروتیین خام(‮‭696‬کیلوگرم درهکتار) به ژنوتیپ ‮‭333‬‭B ‬مربوط بود. میانگین کل ماده خشک، پروتیین خام، خاکسترخام،چربی خام، ان.دی. افوای.دی.اف برای کل نمونه ها در مرحله بسته شدن کامل دانه به ترتیب معادل ‮‭93‬/،‮‭82 84‬/،‮‭69 13‬/،‮‭41 8‬/،‮‭45 /23 2‬ و‮‭35/8‬ درصد بود. میانگین کلسیم، فسفرمنیزیم ، پتاسیم وسدیم علوفه در مرحله بسته شدن کامل دانه ها به ترتیب ‮‭87‬/،‮‭11 0‬/،‮‭41 0‬/،‮‭1/65 0‬ و‮‭0/08‬ درصد بود.نتایج این آزمایش نشان داد با در نظرگرفتن ترکیبات شیمیایی وضریب هضمی ومقایسه بین ارقام مختلف رقم‮‭333‬‭B ‬با منشا‭(ICARDA)‬پتانسیل بیشتری برای تولید علوفه و عملکرد پروتیین خام درواحد سطح دارد. بنابراین انتخاب این لاین برای ادامه کارهای اصلاح نژادی برسایر لاین ها برتری دارد. همچنین لاینهای‮‭521‬‭B ‬، ‮‭299‬‭B ‬و ‮‭111‬‭B ‬از لحاظ صفات مورد نظر دررتبه های بعدی قرار دارند. واژه های کلیدی : لگومها، علوفه خلر،ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم .