بررسی نقش مدیریت زمان مصرف نهاده ها در ارتقا بهره وری تولید پسته در شهرستان های انار و رفسنجان

برای به کارگیری اصول کشاورزی نوین و به ویژه کشاورزی دقیق، نیاز است تا سطح دانش کشاورزان در خصوص مدیریت زمان مصرف نهاده ها و تاثیر آن بر بهره وری عوامل مورد بررسی قرار گیرد. در این مطالعه، نخست با بررسی دیدگاه کارشناسان موسسه تحقیقات پسته کشور، دانش موجود در خصوص مدیریت زمان مصرف نهاده های آب، کود و سم مشخص گردید. سپس دیدگاه و عملکرد کشاورزان در زمینه مدیریت زمان مصرف نهاده های آب، کود و سم با استفاده از تکمیل پرسشنامه برآورد شد. با مقایسه دیدگاه کشاورزان با دیدگاه علمی کارشناسان، نمره مدیریت زمان آبیاری، تغذیه و آفات کشاورزان محاسبه گردید. برای جمع آوری اطلاعات از کشاورزان، از روش تکمیل پرسشنامه استفاده شد. در این زمینه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، تعداد ‮‭100‬ نفر پسته کار از شهرستان های انار و رفسنجان انتخاب گردید. با توجه به این که از هر کشاورز، چند قطعه باغ مورد بررسی قرار گرفت، تعداد باغات مورد بررسی ‮‭286‬ شد. جهت بررسی عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر دانش کشاورزان و همچنین تاثیر این دانش بر عملکرد کشاورزان از روش های همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر سه زمینه مدیریت زمان مصرف آب، کود و سم، دانش کشاورزان پایین می باشد. در این بین، دانش کشاورزان در خصوص استفاه از سم بالاتر از دو نهاده دیگر است. با این وجود، کشاورزان در سطح یکسانی از دانش قرار نداشته و در این خصوص تفاوت های زیادی وجود دارد. بررسی عوامل موثر بر سطح دانش کشاورزان نشان داد که تحقیقات و ترویج نقش موثری بر افزایش دانش پسته کاران در خصوص مدیریت زمان مصرف نهاده ها داشته است. همچنین نتایج نشان داد که به علت عدم وجود ساختار مناسب، دانش مدیریت زمان مصرف آب نتوانسته است بر بهره وری این نهاده تاثیر بگذارد. این در حالی است که دانش مدیریت زمان مبارزه با آفات، بهره وری استفاده از سم را افزایش داده و دانش مدیریت زمان تغذیه، بهره وری استفاده از زمین را بالا برده است. با افزایش هر یک نمره به نمره مدیریت زمان مبارزه با پسیل پسته، مقدار سم به میزان ‮‭0/477‬ لیتر در هکتار در سال کاهش می یابد. در خصوص تغذیه، هر یک نمره بالاتر، باعث افزایش عملکرد در هکتار باغ پسته به میزان ‮‭21/32‬ کیلوگرم می شود. به طوری که، کسی که نمره تغذیه ای او ‮‭20‬ باشد نسبت به کسی که نمره تغذیه ای او صفر است، عملکرد در هکتاری به میزان ‮‭426‬ کیلوگرم بالاتر دارد. در پایان جهت افزایش دانش کشاورزان و بالا بردن تاثیر گذاری این دانش بر بهره وری نهاده ها، پیشنهاداتی ارایه گردید. واژه های کلیدی: پسته، تکنولوژی نرخ متغیر، مدیریت زمان مصرف نهاده