بررسی تغییرات فصلی تولید و مصرف گیاهان مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (قم-غرب دریاچه قم)

در این پروژه، تولید و مصرف سه گونه گیاهی خارشتر، اشنان و بره تاغ مورد بررسی قرار گرفت. تولید در داخل قطعه محصور و مصرف در بیرون این قطعه که تحت چرای دام بود، اندازه گیری گردید. با مقایسه تولید و مصرف هر گونه در ماههای مختلف، روند رفتار رویشی گونه در مرتع و زمان حداکثر تولید آن و نیز میزان استفاده از هر گونه تعیین گردید. در طی چهار سال بررسی از ‮‭1386‬ تا ،‮‭1389‬ تولید گونه های اشنان، بره تاغ و خارشتر در طول 9 ماه ( فروردین تا آذر) و میزان مصرف نیز در طول 3 ماه ( دی تا اسفند) مورد بررسی قرار گرفت. کل تولید علوفه مرتع در طی 4 سال تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین میزان تولید نسبی مربوط به فروردین ماه با ‮‭25/7‬ درصد و در رتبه بعد اردیبهشت ماه با ‮‭18/8‬ درصد بود در حالیکه کمترین مقدار مربوط به ماههای مرداد و شهریور بود. میزان مصرف دامها از کل علوفه تولید شده سایت به جز سال ‮‭86‬ که حدود ‮‭53/9‬ درصد بود در بقیه سالها کمتر از ‮‭50‬ درصد بود. بیشترین میزان مصرف مربوط به بهمن ماه با ‮‭43/8‬ درصد بود در حالیکه دی ماه با ‮‭32/9‬ و اسفند ماه با ‮‭23/3‬ در رتبه های بعدی قرار داشتند. علت اصلی کاهش مصرف علوفه در اسفند ماه،کاهش جمعیت دام استفاده کننده از مرتع به دلیل بره زایی بود. از کل تولید علوفه مرتع، سهم خانواده اسفناجیان ‮‭68/6‬ درصد و سهم خانواده لگومینوز ‮‭31/4‬ درصد بود. همچنین از کل علوفه تولید شده توسط گونه های مورد مطالعه ‮‭43/8‬ درصد تولید گونه بره تاغ، ‮‭43/1‬ درصد تولید گونه خارشتر و ‮‭37/2‬ درصد تولید گونه اشنان مورد تعلیف دامها قرار گرفت و در مجموع ‮‭41/4‬ درصد از کل علوفه تولید شده مرتع مصرف گردید. کلمات کلیدی: تولید، مصرف، شورروی، حوض سلطان، قم