ژنتیک بیماری زایی عامل بیماری زنگ قهوه ای گندم ‭(Puccinia triticina) ‬در ایران ‭91-1390‬

جهت بررسی زنتیک بیماریزایی عامل بیماری زنگ قهوه ای گندم این تحقیق در شرایط کاملا کنترل شده گلخانه انجام شد. آزمایش شامل ‮‭55‬ لاین ‭Near Isogenic (NIL) ‬که عمدا با رقم ‭Tatcher ‬تهیه شده بودند و هر لاین دارای ژن/های مقاومت مشخصی ‭(Lr Gene) ‬به زنگ قهوه ای بودند، همراه با رقم حساس بولانی به عنوان کنترل مورد بررسی قرارگرفت. لاینهای کشت شده در گلخانه در مرحله ظهور برگ دوم با جدایه های مناطق مختلف به طور جداگانه مایه زنی شدند. یادداشت برداری ‮‭10‬ و ‮‭14‬ روز بعد از مایه زنی بر اساس روش مکینتاش و همکاران در مقیاس ‮‭0-4‬ صورت گرفت. نتایج دو ساله این تحقیق نشان داد در مجموع تعداد ‮‭30‬ جدایه تعیین نزاد شده عامل بیماری زنگ قهوه ای گندم در طول این تحقیق پس از خالص سازی و تکثیر بر روی رقم حساس بولانی نشان داد گیاهان با ژن های‭Lr‬‮‭10‬+،‭Lr‬‮‭23‬+،‭Lr‬‮‭28‬ و ترکیب ژنی ‭Lr‬‮‭19‬‭+Lr‬‮‭23‬+ نسبت به تمام جدایه های مورد مطالعه مقاوم بودند و بیماریزایی مشاهده نشد، و از این ترکیب های ژنی برای ایجاد مقاومت در لاین های حساس در برنامه اصلاحی میتوان استفاده نمود. برای گیاهان حامل سایر ژن های مقاومت حداقل نسبت به یک یا تعداد بیشتری از جدایه ها بیماریزایی مشاهده گردید. واژه های کلیدی: گندم، زنگ قهوه ای، زنتیک بیماریزایی، ژن