بررسی عملکرد و صفات زراعی هیبریدها و لاین های امیدبخش کلزا تحت تاریخ های کشت مختلف در منطقه گرگان

به منظور بررسی تاثیر تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات زراعی هیبریدهای وارداتی و لاین های امید بخش کلزا، آزمایشی در دو سال زراعی ‮‭1389-90‬ و ‮‭1391-92‬ به صورت اسپلیت پلات در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. پنج تاریخ کاشت 1 آبان، ‮‭20‬ آبان، ‮‭10‬ آذر، ‮‭30‬ آذر و ‮‭20‬ دی در کرت های اصلی و دو هیبرید وارداتی هایولا‮‭50‬ و هایولا‮‭420‬ و دو لاین امیدبخش L5 (ورامین) و L6 (زابل) در کرت های فرعی قرار گرفتند. با تاخیر در کاشت تعداد روز تا سبز شدن افزایش و تعداد روز تا شروع گلدهی، شروع پر شدن دانه و رسیدگی فیزیولوژیک کاهش یافت. بیشترین و کمترین طول دوره گلدهی و پر شدن دانه به ترتیب مربوط به تاریخ کاشت اول و پنجم بود. در هر دو سال عملکرد دانه، ماده خشک اندام هوایی و شاخص برداشت با تاخیر در کاشت کاهش یافت. در سال اول، تاریخ کاشت اول با ‮‭4074‬ کیلوگرم در هکتار بیشترین و تاریخ کاشت پنجم با ‮‭2323‬ کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشت. به همین ترتیب، در سال دوم، تاریخ کاشت اول با ‮‭4125‬ کیلوگرم در هکتار بیشترین و تاریخ کاشت پنجم با ‮‭2316‬ کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشت. میانگین عملکرد دانه هیبرید جدید هایولا،‮‭50‬ هیبرید هایولا‮‭420‬ و لاین های امیدبخش 5 و 6 به ترتیب برابر ،‮‭3534‬ ،‮‭2977 3329‬ و ‮‭3147‬ کیلوگرم در هکتار بود. میانگین شاخص برداشت در ژنوتیپ های هایولا،‮‭50‬ هایولا،‮‭420‬ لاین5 و لاین6 به ترتیب برابر 6/،‮‭2 30‬/،‮‭27/9 29‬ و ‮‭29/1‬ درصد بود. ژنوتیپ های برتر این آزمایش می توانند پس از اجرای آزمایشات تکمیلی جهت کشت در شرایط مختلف استان توصیه شده و همچنین در برنامه های به نژادی مورد استفاده قرار گیرند. واژه های کلیدی: کلزا، تنش گرما، رقم، اجزای عملکرد و عملکرد دانه.