بررسی ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک کبد و کلیه بره ها و بزغاله های پرواری تغذیه شده با جلبک دریایی استان بوشهر

به منظور بررسی تاثیر تغذیه با جلبک دریایی سارگاسوم آنگوستیفولیوم بر روی کبد و کلیه، از ‮‭24‬ راس بزغاله بومی استان بوشهر با میانگین وزن زنده‮‭15/64 2/3‬ و متوسط سن ‮‭6-5‬ ماه در قالب یک آزمایش با طرح پایه کاملا تصادفی با استفاده از 3 سطح جلبک در جیره خوراکی (،‮‭10 0‬و ‮‭20‬ درصد) و 8 تکرار (بزغاله) در هر تیمار، به مدت ‮‭75‬ روز انجام شد. گروه های آزمایشی ‮‭10‬ و %‮‭20‬ جلبک (‮‭24‬راس) به مدت ‮‭75‬ روز با جلبک های دریایی سارگاسوم سواحل شهر بوشهر و گروه شاهد (صفر درصد جلبک) نیز در این مدت مذکور با جیره معمول تغذیه شدند. جهت بررسی روند احتمالی ایجاد ضایعات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک کبد و کلیه، به ترتیب در چهار مرحله یعنی در روز ‮‭15‬ آزمایش، روز ‮‭30‬ آزمایش، روز ‮‭45‬ آزمایش و در روز پایان آزمایش یعنی ‮‭75‬ روزگی، در هر مرحله تعداد 2 راس بزغاله به صورت کاملا تصادفی از هر تیمار انتخاب و کشتار شدند. بعد از کشتار کلیه و کبد آنها همراه با مشخصات کامل دام به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج حاصل از بررسی های ماکروسکوپیک کلیه وکبد تیمارهای مورد آزمایش، هیچ علایم و ضایعه ای که نشان دهنده آسیب و درگیری بافت کلیه و کبد باشد را نشان نداد. در بررسی میکروسکوپیک تنها کمی پرخونی و در مواردی کانون های بسیار محدود و کوچک نکروز در تیمارهای آزمایشی ( تغذیه شده با جلبک سارگاسوم با نسبت ‮‭10‬ و ‮‭20‬ %) و تیمار شاهد، در کبد و کلیه ملاحظه گردید. در ادامه جهت تکمیل این مطالعه، اثرات متقابل و ساده طول دوره پروار و درصد استفاده از جلبک بر بازده لاشه بزغاله های پرواری و همچنین میانگین اثر درصد های مختلف استفاده از جلبک بر ویژگی های پرواربندی بزغاله های پرواری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین اثرات متقابل طول دوره پروار و درصد استفاده از جلبک بر بازده لاشه بزغاله ها مشاهده نمی شود ( ‮‭0/05‬ ‭< P ). ‬اما طول دوره پروار اثر معنی داری را بر روی لاشه بزغاله ها داشت ( ‮‭0/05‬ ‭> P ). ‬به گونه ای که هرچه طول دوره پروار بیشتر می شود بازده لاشه هم بیشتر می شود و بین روزهای ،‮‭45 30‬ و ‮‭75‬ آزمایش با روز ‮‭15‬ آزمایش تفاوت معنی داری وجود دارد ( ‮‭0/05‬ ‭> P ). ‬همچنین درصد استفاده از جلبک هم اثر معنی داری بر بازده لاشه بزغاله ها دارد ( ‮‭0/05‬ ‭> P )‬، به طوری که تیمار ‮‭20‬ درصد جلبک بازده لاشه بهتری را نسبت به تیمار ‮‭10‬ درصد جلبک و تیمار شاهد دارد. و بین تیمار ‮‭10‬ و ‮‭20‬ درصد جلبک با تیمار شاهد تفاوت معنی داری وجود دارد ( ‮‭0/05‬ ‭> P ). ‬در بررسی میانگین اثر درصدهای مختلف استفاده از جلبک بر ویژگی های پرواربندی بزغاله های پرواری نتایج حاصل تفاوت معنی داری را بین وزن نهایی (کیلوگرم) و افزایش وزن روزانه (گرم) تیمارهای مختلف نشان داد( ‮‭0/05‬ ‭> P ). ‬به گونه ای که تیمار‮‭20‬ درصد جلبک وزن نهایی و افزایش وزن روزانه بهتری را نسبت به تیمار ‮‭10‬ درصد جلبک و تیمار شاهد داشت و بین تیمار ‮‭10‬ و ‮‭20‬ درصد جلبک با تیمار شاهد تفاوت معنی داری مشاهده شد( ‮‭0/05‬ ‭> P ). ‬اما وزن اولیه، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل بزغاله ها تحت تاثیر درصدهای مختلف استفاده از جلبک قرار نگرفت و تفاوت معنی داری بین آنها مشاهده نشد( ‮‭0/05‬ ‭< P ). ‬همان طور که در نتایج این مطالعه دیده شد، استفاده از جلبک سارگاسوم آنگوستیفولیوم در مقادیر بکار گرفته شده (‮‭10‬ و ‮‭20‬ درصد)، با توجه به وجود عناصر سنگین مختلف در آن، اثر مضری بر روی بافت های کلیه و کبد بزغاله ها نداشته است. بلکه با توجه به اثرات مثبت استفاده از جلبک بر بازده لاشه و افزایش وزن بهتر بزغاله ها در تیمار ‮‭20‬ درصد جلبک، می توان نتیجه گرفت که استفاده از جلبک سارگاسوم تا ‮‭20‬ درصد در جیره بزغاله ها مفید است. و می توان از این ماده غذایی در شرایط خشکسالی، گرانی و کمیابی علوفه به عنوان یک گزینه بسیار مناسب در جیره بزغاله استفاده نمود. واژه های کلیدی: جلبک دریایی، سارگاسوم، کبد، کلیه، ، استان بوشهر