بررسی پارت های بذری غلات در کرت های کنترلی

کرت های کنترلی اصولا با هدف بررسی خلوص بذر در پارت های بذری اجرا می شود . بدین منظور ‮‭105‬ پارت بذری ارقام گندم و ‮‭25‬ پارت بذری ارقام جو در سه طبقه پرورشی ، مادری و گواهی شده استان های گلستان ، مازندران ، خراسان شمالی ، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان ، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق درقالب طرح کرت های کنترلی در سال زراعی ‮‭89-90‬ بررسی شد. هرکرت داری 6 خط کاشت به طول 9 متر و فاصله ‮‭20‬ سانتی متر بود. از هر کرت ‮‭20‬ بوته بطور تصادفی انتخاب و بر اساس مراحل نموی زادکس و دستورالعمل یادداشت برداری اندازه گیری ها بر روی‮‭19‬ صفت مورفولوژیکی در مزرعه و آزمایشگاه بر روی ارقام گندم و جو انجام شد . بررسی های آماری شامل تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای با استفاده از نرم افزار های ‭SAS ‬و ‭SPSS ‬انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که برای گندم شش عامل اصلی اول و برای جو چهار عامل اصلی اول دارای مقادیر ویژه بیشتر از یک می باشند . همچنین این نتایج نشان داد که شش صفت وجود ریشک یا اسکور در سنبله ، طول پدانکل ، شکل نیمرخ سنبله ، شکل شانه پوشینه پایینی ، رنگ بذر و مغز در برش عرضی ساقه در گندم و چهار صفت تراکم آنتوسیانین انتهای ریشک ها ، طول پدانکل ، عادت رشدی گیاه و سنبلچه های عقیم در جو همبستگی خوبی با عامل های اصلی اولیه را دار می باشند. لذا این صفات می توانند درشناسایی ارقام در مزرعه نیز مورد توجه قرار گیرند . همچنین نتایج بدست آمده از تجزیه خوشه ای نشان داد که قرار گرفتن طبقات پرورشی ، مادری و گواهی شده یک رقم در یک کلاستر نشان از صحت و درستی استاندارد های بذری در استان های مورد بررسی دارد . واژه های کلیدی: کرت های کنترلی، پارت های بذری، خلوص بذر ، گندم ، جو