بررسی امکان تهیه فرمولاسیون ‭EC ‬عصاره اوکالیپتوس و تاثیر آن در کنترل بیماری لکه موجی سیب زمینی ‭( Alternaria alternata ) ‬در شرایط گلخانه

عصاره گیاه اوکالیپتوس با ماده موثره اوکالیپتول که از بذر، برگ و تنه درخت تهیه میشود ماده ای ضد عفونی کننده و آفت کش است ، سمیت ناچیز این عصاره برای پستانداران و تجزیه سریع آن باعث شده است که برای مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی مورد توجه زیادی قرار گیرد. با توجه به پراکندگی این گیاه در مناطق مختلف کشور، مشاهده اثرات مثبت عصاره های مختلف آن در کنترل بیماری های گیاهی طی سالهای گذشته در بخش تحقیقات آفت کش های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور وتعدادی از مراکز تحقیقات کشاورزی سبب گردید تا تهیه فرمولاسیون مناسبی از عصاره آن در موسسه متبوع و آزمایش آن بعنوان قارچکشی بوتانیک برای کنترل بیماری لکه موجی سیب زمینی ‭( Alternaria alternata ) ‬مد نظ قرار گیرد. خاصیت قارچکشی عصاره اوکالیپتوس در جلوگیری از رشد و جوانه زنی قارچ ‭A. alternata ‬عامل بیماری مذکور در شرایط آزمایشگاهی در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود به اثبات رسیده است. در سال اول اجرا این پروژه نسبت به تهیه فرمولاسیون ‭EC ‬عصاره اوکالیپتوس در بخش تحقیقات آفت کش های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی با استفاده از روشهای استاندارد اقدام گردید. در سال دوم این پروژه تاثیر نسبت های ،‮‭10 5‬ ، ‮‭15‬ درصدی این فرمولاسیون در کنترل بیماری لکه آلترناریایی سیب زمینی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار در شرایط گلخانه در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود مورد بررسی قرار گرفت. از تیمار قارچکش مانکوزب برای مقایسه بهتر در این آزمایش استفاده شد. اگرچه نتایج نشانگر تاثیر بهتر قارچ کش مانکوزب در مقایسه با نسبتهای فرمولاسیون مذکور تاثیر بهتری در کنترل بیماری بود لکن تمام تیمارها ی فرمولاسیون اوکالیپتوس در کاهش شدت بیماری در مقایسه با شاهد دارای اختلاف معنی دار بودند ( ‮‭01.0‬ ‭=P ) . ‬تیمار ‮‭15‬ درصدی فرمولاسیون اوکالیپتوس با مانکوزب در یک گروه آماری قرار گرفت. در این مطالعه میزان شدت بیماری در تیمارهای مانکوزب، فرمولاسیون ،‮‭10 15‬ و 5 درصدی اوکالیپتوس و شاهد بترتیب برابر با ‮‭52‬/،‮‭29 6‬/،‮‭28 9‬/،‮‭24/80 16‬ و ‮‭34/77‬ درصد محاسبه گردید. البته با افزایش میزان غلظت فرمولاسیون اوکالیپتوس بر میزان گیاه سوزی آن افزوده شد. شدت گیاه سوزی در تیمارهای ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬ درصدی اوکالیپتوس بترتیب برابر با ‮‭02‬/،‮‭10/65 4‬و ‮‭21/34‬درصد برآورد گردید. در صورتی که بتوان با ایجاد تغییراتی در تهیه فرمولاسیون اوکالیپتوس نقیصه گیاه سوزی آنرا بر طرف نمود شاید بتوان از آن به عنوان قارچکشی بی خطر برای مبارزه با بیماری لکه موجی سیب زمینی استفاده نمود. کلمات کلیدی : فرمولاسیون اوکالیپتوس، کنترل، لکه موجی سیب زمینی، ‭Alternaria alternata