تعیین مناسب ترین آزمون بنیه(ویگور) بذر لاین های اینبرد مختلف ذرت

به منظور تعیین مناسبترین آزمون ارزیابی بنیه بذر و گیاهچه لاین های اینبرد والدین ذرت هیبرید سینگل کراس‮‭704‬ به عنوان مهمترین ذرت هیبریدکشور شامل لاین مادریB‮‭73‬ نرمال(نر بارور‭rfc) ‬و نرعقیم‭(CMS) ‬لاین پدری‭MO‬‮‭17‬، پژوهشی آزمایشگاهی و مزرعه ای در طی سال های‮‭90‬،‮‭1389‬ و ‮‭91‬ به اجرا در آمد. در هر دو سال اجرای تحقیق ابتدا در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج، به طور تصادفی نمونه بذرهای دارای قوه نامیه ‮‭87‬درصد، ‮‭90‬ درصد و ‮‭93‬درصد هر لاین اینبرد تولید شده در سال قبل توسط موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر انتخاب شده و تحت آزمون جوانه زنی استاندارد قرار گرفته و قوه نامیه و برخی از شاخص های مرتبط با بنیه بذر و گیاهچه نظیر تعداد گیاهچه های عادی و غیرعادی، سرعت و متوسط زمان جوانه زنی، سرعت جوانه زنی روزانه، طول گیاهچه، ریشه چه و ساقه چه و وزن تر و خشک آنها اندازه گیری شدند. سپس آزمون های بنیه بذر شامل: آزمون سرما و پیری تسریع شده و آزمون سرعت ظهور ریشهچه انجام گرفته و و وزن‮‭100‬ بذر و هدایت الکتریکی و محلول تراوش یافته از بذر نیز تعیین گردید. سپس بذرها در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج کشت شدند. به طور روزانه تعداد گیاهچه های ظاهر شده تعیین شده و سرعت ظهور و درصد ظهور نهایی گیاهچه ها و برخی ویژگی های مرتبط نیز تعیین گردیدند. پژوهش در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در مزرعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. پس از استقرار کامل گیاهچه ها در مزرعه، ارتفاع‮‭20‬ بوته از هر کرت که به طور تصادفی انتخاب شدند و نیز وزن خشک این بوته ها به عنوان معیاری از بنیه گیاهچه در مزرعه تعیین گردیدند. همچنین با فرا رسیدن مرحله برداشت دانه، برخی صفات ظاهری بوته مانند ارتفاع و غیره و نیز عملکرد دانه و اجزای آن تعیین شدند. نتایج نشان داد افزایش قوه نامیه سبب افزیش توانایی جوانهزنیبذرهای شد. در نتیجه ظهور گیاهچه، شاخص بنیه گیاهچه، شاخص سطح برگ و اجزای عملکرد با کشت بذرهای دارای قوه نامیه بالا افزایش یافت. همچنین در آزمونهای بنیه مورد بررسی در آزمایشگاه نیز افزایش قوه نامیه قابلیت جوانهزنی و شاخصهای بنیه گیاهچه را افزایش داد. این نتایج در تمام لاینهای مورد بررسی یکسان بود. ولیکن لاینB‮‭73‬‭cms ‬نسبت به دیگر لاینها برتری داشت. در بررسی رابطه بین نتایج مزرعه و آزمایشگاه، آزمون پیری تسریع شده همبستگی بهتری با مزرعه نشان داد. به طوری که با محاسبه درصد گیاهچههای عادی در آزمون پیری تسریع شده میتواندرصد ظهور نهایی را در مزرعه تخمین زد. واژه های کلیدی: لاین های اینبرد ذرت، قوه نامیه بذر، بنیه بذر و گیاهچه