بررسی تغییرات فصلی تولید و مصرف گیاهان مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران، اصفهان- موته

این مطالعه جهت نشان دادن رفتار رویشی گونهصهای مرتعی در طی سالصهای ‮‭1387‬ الی ‮‭1389‬ در مرتع سه انجام گردید. سایت سه در ‮‭65‬ کیلومتری شمال اصفهان در ارتفاع ‮‭1988‬ متر از سطح دریا واقع شده است. پوشش گیاهی منطقه را گونهصهای شاخص اقلیم رویشی استپی تشکیل داده است. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایهصهای متوسط صورت گرفت. هر ساله تعداد 8 پایه متوسط از گیاه به ازای هر ماه در داخل محدوده قرق، برای اندازهصگیری تولید و به همین تعداد در عرصه چرا شده برای اندازه گیری باقیمانده تولید منظور گردیده و از تفاضل آنصها مقدار مصرف مشخص شد. این کار برای همه ماهصهای فصل رویش و چرا تکرار شد. نتایج بررسی دادهصهای سالصهای ‮‭1387-1389‬ نشان داد که گونهصهای مهم و موثر در تولید علوفه در این منطقه شامل 7 گونه دایمی و پایا شامل 3 گونه بوتهصای، 3 گونه پهن برگ علفی و 1 گونه گندمی میصباشند. تولید متوسط مراتع منطقه ‮‭255/9‬ کیلوگرم در هکتار میصباشد. تغییرات تولید کاملا تحت تاثیر تغییرات حجم و پراکنش بارش منطقه است، بطوریکه تولید سال ‮‭1378‬ با وقوع شدیدترین خشکسالی بسیار کم و در حدود ‮‭16/8‬ کیلوگرم در هکتار اندازهصگیری گردید. تولید این مرتع عمدتا توسط گونه ‭Artemisia sieberi ‬وگونهصهای یکساله به ترتیب به میزان ‮‭38/2‬ و ‮‭32/9‬ درصد تامین میصشود که مجموعا ‮‭71/1‬ درصد تولید را داشتهصاند،گونه ‭Noaea mucronata ‬پس از آن با ‮‭14/5‬ درصد تولید،گونه سوم تولیدکننده محسوب میصشود. گونه ‮‭23/4 , stipa arabica ‬درصد تولید داشته است. کمترین میزان تولید مربوط به گونه ‭Euphorbia decipiens ‬میصباشد که ‮‭1/5‬ درصد در تولید نقش داشته است. درصد تولید نسبی در طی 3 سال در ماهصهای فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیرماه به ترتیب 1/،‮‭4 38‬/،‮‭10/6 48‬ و ‮‭2/9‬ درصد میصباشد. میزان مصرف در سالصهای مختلف متفاوت و بطور متوسط ‮‭42/8‬ درصد از علوفه تولیدی طی ماهصهای اردیبهشت تا تیرماه مورد چرا قرار میصگیرد. بیشترین مصرف به میزان ‮‭38/7‬ درصد مربوط به اردیبهشتصماه است. نتایج آنالیزهای آماری نیز نشان داد که سالصها و ماهصهای مختلف تاثیر معنیصداری بر تولید گونهصهای مختلف داشته است. واژههای کلیدی: تولید علوفه، مصرف علوفه، سایت سه، درصد بهرهصبرداری