پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ های امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین در مناطق سرد ‭(ERWYT-C89).‬

بروز صفات مختلف در ژنوتیپ ها تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد. اثر متقابل ژنوتیپ * محیط باعث واکنش های متفاوت ژنوتیپ ها نسبت به شرایط محیطی می شود، لذا تعیین سازگاری آنها در محیط های مختلف ضروری می باشد. در این تحقیق ‮‭17‬ لاین گندم نان امید بخش حاصل از برنامه های به نژادی ایستگاههای تحقیقاتی سرد کشور که دارای تیپ رشد زمستانه و بینابین ‭(Facultative) ‬می باشند به همراه اروم، زارع و میهن به عنوان ارقام شاهد در آزمایش های مقایسه عملکرد در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال در ‮‭11‬ ایستگاه تحقیقاتی در اقلیم سرد کشور در سال های زراعی ‮‭1389-90‬ و ‮‭1390-91‬ مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، در بین اثرات اصلی و متقابل اثر اصلی ژنوتیپ و اثر های متقابل مکان ا سال، ژنوتیپ ا مکان، و ژنوتیپا مکان ا سال معنی دار شدند. براساس نتایج تجزی پایداری با استفاده از روش گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری، لاین های ‮‭89-7‬‭-C-‬‮‭6-89‬، ‭C ‬و ‮‭89-15‬‭-C ‬به ترتیب با میانگین عملکرد دانه ،‮‭6953 6730‬ و ‮‭6851‬ کیلوگرم در هکتار بعنوان برترین لاین ها شناخته شدند. لاین ‮‭89-6‬‭-C ‬یک لاین خارجی، تیپ رشد آن زمستانه، میانگین ارتفاع آن ‮‭74‬ سانتیمتر، سنبل آن بی ریشک، رنگ دان آن تیره و میانگین وزن هزار دان آن ‮‭34‬ گرم است. لاین ‮‭89-7‬‭-C ‬یک لاین داخلی، تیپ رشد آن زمستانه، میانگین ارتفاع آن ‮‭88‬ سانتیمتر، سنبل آن ریشکدار، رنگ دان آن زرد کهربایی و میانگین وزن هزار دان آن ‮‭43‬ گرم است. لاین‮‭89-15‬‭-C ‬نیز یک لاین خارجی، تیپ رشد آن زمستانه، میانگین ارتفاع آن ‮‭69‬ سانتیمتر، سنبل آن بی ریشک، رنگ دان آن تیره و میانگین وزن هزار دان آن ‮‭35‬ گرم است. واژه های کلیدی: گندم نان، تجزیه واریانس مرکب، آبیاری نرمال، تجزیه پایداری، عملکرد دانه.