ارزیابی و گزینش پایه های مطلوب فندق

مناطق فندق کاری در ایران محدود به زمین های حاشیه دریای خزر می باشد که دارای بارش های زیاد و رطوبت نسبی بالا می باشند. برای گسترش فندق کاری به سایر مناطق کشور باید ارقام و پایه های جدیدی که به خشکی و رطوبت کم محیط سازگار باشند اصلاح شود. برای انتخاب پایه های مناسب دانهال های ‮‭14‬ ژنوتیپ بومی فندق ‭(Corylus avellana L.) ‬شامل ژنوتیپ های A1، A2، گرچه، گرد اشکورات، گرد شوک، محلی کرج، ناخن رود، ناوان،1 ناوان،7 ناوان،9 ناوان،‮‭10‬ پشمینه، شیروانی و سیوری که به استرس های محیطی تا حدودی مقاومت نشان داده بودند انتخاب شده و دانهال های آن ها همراه با دانهال های ارقام نگرت و داویانا (به عنوان شاهد) جهت انتخاب بهترین پایه مورد ارزیابی قرار گرفتند. بذرها پس از استراتیفه شدن در گلدان کاشته شده و در گلخانه نگهداری شدند. سپس درصد جوانه زنی بذر و فاکتورهای مختلف رشدی دانهال های مختلف در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس بر پایه اطلاعات به دست آمده در سال اول رشد در گلخانه 6 ژنوتیپ که درصد جوانه زنی و قدرت رشد بالایی داشتند انتخاب شده و جهت انجام ارزیابی های نهایی در اسفند ماه سال بعد در زمین اصلی کاشته شدند. سپس در تیرماه جهت ارزیابی سازگاری پیوند، پیوندک ارقام فرتیل، سگروب و روند بر روی این پایه ها پیوند شدند. نتایج ارزیابی های سال اول در گلخانه نشان داد که بذرهای ژنوتیپ گرچه بیشترین درصد جوانه زنی را داشت (‮‭69‬ درصد)و در سال اول دانهال های ژنوتیپ های ناخن رود و سیوری بیشترین ارتفاع دانهال به ترتیب‮‭18/22‬ و ‮‭12/44‬ سانتی متر را داشتند. دانهال های ژنوتیپ های پشمینه و ناخن رود بیشترین قطربه ترتیب با میانیگین های ‮‭2/45‬ و ‮‭2/42‬ میلی متر را داشتند. در سال دوم دانهال های ژنوتیپ های محلی کرج و ناخن رود بیشترین ارتفاع و قطر دانهال را داشتند. بیشترین میزان کلروفیل های در دانهال های ناخن رود با میانگین های ‮‭3/44‬ و ‮‭1/39‬ میلی گرم در هر گرم برگ تازه مشاهده شد. بیشترین گیرایی پیوند نیز در پایه های شیروانی و سیوری با ‮‭42/18‬ و ‮‭41/07‬ درصد مشاهده شد. در نهایت گیرای پیوند بین ارقام مختلف معنی دار به دست نیامد. واژهای کلیدی: فندق، پایه، ژنوتیپ، رقم