تعیین تبخیر تعرق گیاه مرجع با استفاده از لایسیمتر و مقایسه با مقادیر محاسبه شده از روش های آب و هوایی در منطقه حاجی آباد

در این تحقیق که به مدت چهار سال در منطقه حاجی آباد هرمزگان صورت گرفت ابتدا یک دستگاه لایسیمتر زهکش دار به ابعاد ‮‭1/9‬ا3ا3 متر در مرکز قطعه زمینی به مساحت 2 هکتار نصب و در سال بعد در داخل و مساحت ‮‭900‬ متری اطراف آن چمن رقم برموداگراس کاشته و تبخیر تعرق از آن به روش بیلان آبی به طور هفتگی و به مدت سه سال اندازه گیری گردید. پارامترهای اقلیمی از قبیل درجه حرارت هوا، ساعات آفتابی، رطوبت نسبی هوا، سرعت باد و میزان بارندگی نیز در ایستگاه هواشناسی موجود در محل آزمایش اندازه گیری و با استفاده از آنها تبخیر تعرق گیاه مرجع به روش های پنمن و بلینی- کریدل اصلاح شده توسط فایو، پنمن مانتیث، تشعشع،تشتک تبخیر، پاپاداکیس، جنسن- هیز، هارگریوز، استفانز، تورک و مکینگ محاسبه و با مقادیر اندازه گیری شده از لایسیمتر مقایسه شد. مقایسه مقادیر میانگین سه ساله تبخیر- تعرق فصلی گیاه مرجع برآورد شده از روش های آب و هوایی با مقدار اندازه گیری شده توسط لایسیمتر(‮‭2729/8‬ میلی متر) نشان داد که روش های پنمن اصلاح شده، پاپاداکیس، ایوانف ، جنس- هیز، پنمن- مانتیث و تشعشع به ترتیب مقدار تبخیر تعرق گیاه مرجع را ‮‭24/7‬ ، ‮‭17/2‬ ، ‮‭17/1‬ ، ‮‭13/9‬ ، ‮‭5/0‬ و ‮‭2/2‬ درصد بیش از مقدار اندازه گیری شده و روش های مکینگ ، تورک و بلینی کریدل اصلاح شده توسط فایو، هارگریوز، تشتک تبخیر و استفانز به ترتیب مقدار تبخیر تعرق گیاه مرجع را ‮‭3 49/1‬،/‮‭33‬ ، ‮‭1/3‬ ، ‮‭7 25/4‬،/‮‭24‬ و ‮‭16/2‬ درصد کمتر برآورد کرده اند. مقایسه میانگینهای ده روزه مقادیر تبخیر تعرق گیاه مرجع برآورد شده از روش های مختلف آب و هوایی با مقادیر حاصله از لایسیمتر با استفاده از رگرسیون خطی ، جذر میانگین مربعات خطا ‭(RMSE) ‬و میانگین خطای اریب ‭(MBE) ‬نیز صورت گرفت. نتایج نشان داد مدل های بلینی- کریدل اصلاح شده توسط فایو و پنمن مانتیث ضمن برخورداری از R2 بالا و ‭MBE ‬پایین ، بترتیب کمترین مقدار ‭RMSE ‬را داشتند. بنا براین با توجه به موارد یاد شده، مدل های بلینی کریدل اصلاح شده توسط فایو و پنمن مانتیث بترتیب به عنوان بهترین مدلها جهت برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در منطقه مورد آزمایش و مناطق با شرایط اقلیمی مشابه پیشنهاد می گردند. کلمات کلیدی لایسیمتر، تبخیر- تعرق گیاه مرجع، مدل های آب و هوایی برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع