سازگاری و پایداری لاین های امیدبخش برنج در آزمایش مقایسه عملکرد ناحیه ای

برای دستیابی و معرفی لاین های برتر به عنوان ارقام مناسب منطقه از نظر پایداری عملکرد، میزان محصول، کیفیت و مقاومت نسبی به آفات و بیماری های مهم برنج، تعداد 9 لاین برتر منتخب از آزمایش مقدماتی عملکرد سال ،‮‭87‬ به همراه رقم شاهد شیرودی، جمعا ‮‭10‬ تیمار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در 3 منطقه تنکابن، آمل و گرگان طی سه سال ،‮‭89 88‬ و ‮‭90‬ به اجرا درآمد. تجزیه واریانس ساده عملکرد ارقام حاکی از تفاوت های ژنتیکی بین اکثریت ژنوتیپ ها از نظر توان تولید محصول بود. تجزیه واریانس مرکب داده های آزمایش پس ازآزمون بارتلت و عدم معنی دارشدن کای دو (‮‭0/097‬‭=P ‬؛‮‭2 13/47‬=) و اطمینان از یکنواختی اشتباه آزمایش انجام گردید. نتایج حاکی از آن است که اثرات ساده سال، مکان و اثرات متقابل رقم ا سال، رقما مکان و رقم ا سال ا مکان معنی دار شدند. مقایسه میانگین های تجزیه مرکب ‮‭10‬ رقم در سه منطقه و در سه سال نشان می دهد که ژنوتیپ های شماره ،‮‭5 2‬ و 4 از نظر عملکرد به ترتیب با 1/،‮‭6495/1 6528‬ و ‮‭6450/1‬ کیلوگرم در هکتار در یک گروه ‭(A) ‬قرار گرفتند و با رقم شاهد شیرودی به-ترتیب 1/،‮‭109/1 142‬ و ‮‭64/1‬ کیلوگرم اختلاف داشتند و عملکرد بیشتری تولید نمودند. ژنوتیپ شماره 2 به دلیل داشتن شکم سفیدی دانه حذف و ژنوتیپ شماره 5 به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب شد. در ضمن ژنو تیپ های شماره،1 ،2 ،3 ،‮‭8 6‬ از ژنوتیپ شماره 5 پایدارتر می باشند اما این ژنوتیپ به دلیل داشتن میانگین عملکرد بیشتراز اکثریت این ژنوتیپ ها، تیپ یکنواخت تر بوته ها و دانه ها (تیپ دانه بهتر و عدم شکم سفیدی مهمترین صفت برای بازارپسندی یک رقم می باشد) به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب ودر آزمایشات به زراعی مورد بررسی قرار می گیرد. واژه های کلیدی: مقایسه عملکرد، لاین های برنج، پایداری عملکرد، کیفیت.