بررسی اثرات سویه های مختلف قارچ ‭Trichoderma harzianum ‬بر محتوای سیلی مارین گیاه و ریشه های مویین خارمریم ‭(Silybum marianum)‬

سیلیمارین، فلاونولیگنان دانه گیاه خار مریم ‭((L.) Gaertn Silybum marianum)‬، که دارای فعالیت های ضد مسمومیت کبدی و محافظ کبدی است، از طریق کشت ریشه های مویین و کشت گلخانه ایی مورد بررسی قرار گرفت. قسمت اول این پژوهش اثرات تحریکی سویه های مختلف قارچ ‭Trichoderma harizanum‬،) سویه های3‭-M‬7، ‭KHB‬، G‮‭1-124‬، G‮‭46‬ و 7‭-G‬‮‭46‬) بر روی گیاهان کشت شده در گلدان بررسی شد. در طی کشت فاکتورهای رویشی شامل طول شاخه اصلی، تعدادشاخه فرعی، تعداد کپه های ظاهر شده، قطر کپه اصلی و وزن صد دانه اندازه گیری شد. در فاز دوم این پروژه اثرات غلظت های مختلف قارچ ‭Trichoderma harizanum‬، (دو سویه ‭KHB ‬و 3‭-G‬‮‭46‬)، در رشد و تولید سیلیمارین در ریشه های مویین و همچنین فعالیت آنزیم های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، بررسی شد. مطالعه کمی و کیفی فلاونولیگنان ها با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع ‭(HPLC) ‬وبررسی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، با دستگاه اسپکتروفومتری انجام شد. بر اساس نتایج بدست امده از فاز اول بیشترین افزایش در طول ساقه گیاه خار مریم در گیاه تیمار شده با سویه M7 مشاهده شدو تفاوت معنی داری در سایر اندازه گیری ها مشاهده نشد. سویه ‭KHB ‬سبب تولید بالاترین میزان سیلی کرستین، ایزوسیلیبین و سیلی مارین درگیاهان تیمارشده با این سویه شد و تفاوت معنی داری در میزان سیلی دیانین گیاهان تیمار شده با سویه 7‭-G‬‮‭46‬ بدست آمد. در فار دوم این تحقیق بیشترین میزان وزن خشک در نمونه های تیمار شده با 2 میلی گرم تریکودرما در ‮‭50‬ میلی لیتر محیط کشت حاوی سویه ‮‭120‬ ‭KHB ‬ساعت پس از اعمال تیمار مشاهده شد که ‮‭1/4‬ برابر نمونه های شاهد بود. تجمع سیلیمارین به طور قابل ملاحظه ای از ‮‭0/27‬ در نمونه های شاهد، به ‮‭0/40‬ در نمونه های تیمار شده با ‮‭0/5‬ میلی گرم در ‮‭50‬ میلی لیتر محیط کشت حاوی تریکودرما، سویه ‮‭120‬ ‭KHB ‬پس از اعمال تیمارافزایش پیدا کرد. تریکودرما، سویه 3‭-G‬‮‭46‬ نیز باعث افزایش تجمع سیلیمارین شد که در مقایسه با سویه ‭KHB‬، این افزایش قابل توجه نبود. اثرات تحریکی ‮‭0/5‬ میلی گرم در ‮‭50‬ میلی لیتر محیط کشت حاوی ‮‭72‬ ،3‭-G‬‮‭46‬ ساعت پس از اعمال تیمار مشاهده شد وتولید سیلیمارین از 0‭/mg g-‬1 ‭DW‬‮‭14‬ در نمونه های شاهد به ‮‭32/0‬ ‭mg g-‬1 ‭DW ‬افزایش پیدا کرد. بیشترین میزان وزن خشک در ریشه های تیمار شده با 4 میلی گرم در ‮‭50‬ میلی لیتر محیط کشت حاوی تریکودرما سویه ‮‭120‬ ،3‭-G‬‮‭46‬ ساعت پس از اعمال تیمار مشاهده شد که ‮‭4/6‬ برابر بیش از نمونه شاهد بود. سویه های تریکودرما ‭KHB ‬و 3‭-G‬‮‭46‬ باعث افزایش فعالیت آنزیم های ‭G-POD ‬و ‭APX ‬شدند. افزایش فعالیت آنزیم های ‭G-POD ‬و ‭APX ‬در نتیجه افزایش مهار رادیکال های آزاد اتفاق می افتد و مبین واکنش به تنش های اعمال شده توسط سویه های تریکودرما است. نتایج حاکی از آن است که سویه های تریکودرما ‭KHB ‬و 3‭-G‬‮‭46‬، باعث افزایش تجمع سیلیمارین می شوند. کلمات کلیدی: گیاه خار مریم، ریشه مویین، سیلیمارین و تریکودرما