بررسی اثربخشی کودزیستی ‭3-BPL ‬در زراعت ذرت به عنوان گیاه شاخص

تولید کودهای زیستی از حدود یک دهه پیش در ایران آغاز شده است و هم اکنون چندین شرکت به تولید انواع کودهای زیستی مشغول می باشند. کودهای زیستی حاوی باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه، ‭PGPR (Plant Growth Promoting Rhizobacteria) ‬از جمله رایج ترین کودهای زیستی می باشند که در ایران و جهان تولید و مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرد. در تولید این کودها از باکتریهای ریزوسفری استفاده می شود که می توانند با مکانیسم های متفاوت سبب افزایش رشد و عملکرد گیاهان زراعی شوند. کارایی باکتریهای مورد استفاده و بهره گیری از فرمولاسیون مناسب، از عوامل اساسی تعیین کننده کیفیت اینگونه کودهای زیستی به شمار می آیند که به شدت اثر بخشی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. در این پروژه یکی از انواع کودهای زیستی محرک رشد گیاه با کد 3‭-BPL ‬در کشت ذرت بر اساس دستورالعمل ارزیابی کودهای زیستی موسسه تحقیقات خاک و آب مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر بخشی شامل تعیین تراکم جمعیت باکتری های موثر در ده نمونه کود در فواصل زمانی صفر، دوماه و شش ماه پس از تاریخ تولید و نیز تاثیر این کود بر عملکرد ذرت در ‮‭10‬ مکان مختلف شامل استان های فارس (اقلید، داراب و زرقان)، کرمانشاه (ماهیدشت و سرپل ذهاب)، خوزستان (اهواز و صفی آباد)، اصفهان ،کرمان و اردبیل بود. تاثیر این کود زیستی بر عملکرد ذرت، در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی شامل سه تیمار شاهد بدون تلقیح، تلقیح با کود بیولوژیک استریل شده و تلقیح با کود زیستی و در چهار تکرار انجام شد. نتایج شمارش جمعیت باکتریهای سودوموناس، ازتوباکتر و آزوسپیریلوم در این کود زیستی در زمانهای صفر، دو و شش ماه نشان داد که فقط در زمان صفر جمعیت ازتوباکتر و آزوسپیریلوم در حد قابل قبول (‮‭107‬ا1) بود و در سایر زمانها همواره کمتر از حد قابل قبول بودند. نتایج آزمایشات مزرعه ای نشان داد که کود زیستی 3‭-BPL ‬فقط در دو منطقه سبب ایجاد تفاوت معنی دار با تیمار شاهد گردید و از این لحاط نیز حایز شرایط لازم نگردید. در مجموع و با توجه با نتایج آزمایشگاهی و مزرعه ای کود زیستی 3‭-BPL ‬بر اساس دستورالعمل ارزیابی کودهای زیستی موسسه تحقیقات خاک و آب مورد تایید قرار نگرفت. واژه های کلیدی: ذرت، کود زیستی، باکتری های محرک رشد گیاه، 3‭-BPL‬، اثربخشی