اثر سطوح مختلف کربوهیدرات فیبری و غیر فیبری خوراک بر روی عملکرد تولیدی گاومیش های شیرده

این پژوهش در مرکز پرورش و اصلاح نژاد گاومیش شمال غرب کشور (جبل) بر روی 6 راس گاومیش آذری با میانگین وزن زنده ‮‭560‬ کیلوگرم و سه شکم زایش که با تکنیک همزمان سازی تلقیح و به طور همزمان زایش نمودند در قالب طرح مربع لاتین چرخشی 3ا3 اجرا گردید. تیمار ها شامل سه نوع جیره با سطوح مساوی ‮‭12/5‬ درصد پروتیین بودند، که میزان دیواره سلولی ‭(NDF) ‬در جیرهای یک، دو و سه به ترتیب دارای ،‮‭32 35‬ و ‮‭29‬ درصد و کربوهیدرات غیر فیبری (‮‭43 46‬، ‭(NFC ‬و ‮‭49‬ درصد بود. نسبت علوفه به کنسانتره در تیمارهای یک، دو و سه به ترتیب ‮‭65‬ به ،‮‭55 35‬ به ‮‭45‬ و ‮‭45‬ به ‮‭55‬ بود. گوساله ها از روز دوم از مادر جدا و به سالن دیگری منتقل گردید. آزمایش از هفته اول شیردهی آغاز شده و دام ها در سالن محل آزمایش بسته و به صورت انفرادی تغذیه گردیدند. نتایج این آزمایش نشان داد که فاصله ‮‭14‬ روز بین هر دوره (عادت پذیری) جهت بررسی صفات مورد مطالعه کافی می باشد. اثر تیمارها بر روی میزان مصرف ماده خشک روزانه معنی دار بوده و دام ها در زمان تغذیه با تیمار سه (جیره دارای ‮‭55‬ درصد کنسانتره و ‮‭45‬ درصد علوفه) به طور میانگین ‮‭17/5‬ کیلوگرم در روز ماده خشک مصرف نمودند که این مقدار به طور معنی داری از تیمار یک و دو بیشتر بود. کمترین میزان ماده خشک مصرفی در زمان تغذیه با جیره حاوی ‮‭65‬ درصد علوفه و ‮‭35‬ درصد کنسانتره بود. همچنین مصرف روزانه ‭NDF ‬تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت، بطوریکه دام ها در زمان تغذیه با جیره شماره یک که دارای ‮‭35‬ درصد ‭NDF ‬می باشد به طور معنی داری ‭NDF ‬بیشتری دریافت کردند. بررسی اثر تیمارها بر روی میزان تولید و ترکیبات شیر نشان داد که دام ها با مصرف جیره دارای ‮‭55‬ درصد علوفه و ‮‭45‬ درصد کنسانتره (تیمار 2) بیشترین میزان تولید را داشتند (متوسط تولید شیر ‮‭8/97‬ کیلوگرم در روز و تولید ‮‭9/97‬ شیر تصحیح شده بر اساس 6 درصد چربی (%6 ‭FCM). ‬همچنین بازدهی ضریب تبدیل غذایی ‮‭1/7‬ برای تولید شیر ‭(FCM) ‬در تیمار دو بهترین راندمان را داشت. در بین تیمارها از نظر ترکیبات شیر علیرغم وجود تفاوت جزیی از نظر آماری اختلاف معنی دار وجود نداشت. میزان چربی شیر در زمان تغذیه جیره یک به دلیل بالا بودن سطح مواد خشبی جیره با ‮‭7/1‬ درصد میزان چربی بیش از سایر تیمارها می باشد و با کاهش میزان علوفه مصرفی درصد چربی شیر نیز کاهش داشت، پروتیین شیر با افزایش میزان کنسانتره جیره افزایش جزیی داشت و تیمار شماره سه با 4 درصد پروتیین بیشترین میزان پروتیین را داشتند. تغییرات میزان لاکتوز و کل ماده جامد شیر روند مشخصی نداشته و هر دو این ترکیبات در تیمار دو بیشتر بودند. کلمات کلیدی: گاومیش شیرده، دیواره سلولی ‭(NDF)‬، کربوهیدرات غیر فیبری ‭(NFC)‬، تولید شیر.