تعیین ترکیبات شیمیایی وقابلیت هضم هفت گونه مرتعی استان اصفهان

این تحقیق به منظور بررسی ترکیبات شیمیایی و قابلیت هضم هفت گونه مرتعی استان اصفهان در مراحل مختلف فنولوژی در نقاط تیپیک استان اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق از روی نقشه شناخت مناطق اکولوژیک محل استقرار گونه های (سبد‭)plumosa Stipagrostis ‬، (قیچ‭) Zygophyllum atriplicodes ‬، (علف سبزه ‭) festuca ovina ‬، (جاشیر ‭) Cachrys uloptera ‬، (نتر‭) Astragalus squarrosus ‬، (ماشک ‭) Vicia sp. ‬، (درمنه کوهی ‭) Artemisia aucheri ‬مورد شناسایی قرار گرفت وسپس در مراحل مختلف رشد از دو سانتیمتری بالای یقه نمونه برداری انجام شد. در این پژوهش ابتدا ترکیبات شیمیایی و سپس قابلیت هضم و انرژی قابل هضم با استفاده از روش تلی و تری تعیین گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار ‭Excel ‬دسته بندی و سپس به وسیله نرم افزار آماری ‭SAS ‬و با استفاده از مقایسات چند دامنه ای دانکن تجزیه و تحلیل شدند. بطور کلی نتایج نشان داد که بالاترین میزان پروتیین ( ‮‭25/2 3/10‬ درصد)، کمترین مقدار دیواره سلولی (‮‭40/8 6/2‬ درصد) و کمترین مقدار دیواره سلولی منهای همی سلولز (‮‭26/6 4/2‬ درصد) در مرحله رویشی مربوط به گونه ماشک بود( ‮‭0/05‬ ‭P<). ‬در مرحله گلدهی بالاترین میزان پروتیین مربوط به گیاه جاشیر کوهی با ‮‭9/25 0/91‬ درصد و پایین ترین آن ( ‮‭3/9 0/70‬ درصد) مربوط به گیاه سبد بود( ‮‭0/05‬ ‭P<). ‬گیاه ماشک در مرحله زایشی بالاترین مقدار پروتیین( ‮‭11/26 7/41‬ درصد) و کمترین میزان دیواره سلولی (‮‭47/87 6/66‬در صد) را در بین گیاهان دارا بود( ‮‭0/05‬ ‭P<). ‬گیاه ماشک دارای بالاترین میزان قابلیت هضم ماده خشک ( ‮‭63/77 1/77‬ درصد)، قابلیت هضم ماده آلی (‮‭60/8 1/8‬ درصد) و قابلیت هضم ماده آلی در ماده خشک (‮‭55/25 1/62‬ درصد) در بین هفت گونه بود. مشخص شد که بالاترین میزان انرژی خام در مراحل رویشی (‮‭4328/2 109‬ کیلو کالری بر کیلوگرم)، گلدهی (‮‭4483/2 95‬ کیلوکالری بر کیلوگرم) و زایشی (‮‭4530 110‬ کیلوکالری بر کیلوگرم) مربوط به گیاه درمنه کوهی بود( ‮‭0/05‬ ‭P<). ‬واژه های کلیدی: ترکیبات شیمیایی،گیاهان مرتعی، مراحل رشد، موادمعدنی، قابلیت هضم، (سبد‭)plumosa Stipagrostis ‬، (قیچ‭)Zygophyllum atriplicodes ‬، (علف سبزه‭)festuca ovina ‬،(جاشیر‭)Cachrys uloptera ‬، (نتر‭)Astragalus squarrosus ‬، (ماشک‭)Vicia sp. ‬، (درمنه کوهی‭) Artemisia aucheri