بررسی اثر چند قارچ کش در کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود به روش ضد عفونی بذر

اثرات شش قارچ کش مختلف در مقابل ‭Fusarium oxysporum f. sp. ciceri ‬عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود در شرایط آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه طی سال های ‮‭1384‬ الی ‮‭1388‬ در استان کرمانشاه ارزیابی شد. قارچ کش های مورد آزمایش شامل کاپتان، تیلت کاربندازیم، کربوکسین - تیرام ، کلروتالونیل و ایپرودیون+ کاربندازیم بودند. در بررسی های آزمایشگاهی تاثیر این قارچکش ها روی رشد شعاعی ریسه های قارچ در رقت های ،‮‭100‬ ،‮‭10‬ ،‮‭0/1 1‬ و ‮‭0/01‬ قسمت در میلیون‭(ppm) ‬در محیط کشت ‭PDA ‬در قالب آزمایش فاکتوریل چند فاکتوره با طرح کاملا تصادفی ارزیابی شد. در بررسی های گلخانه و مزرعه ای، قارچکش های مذکور به میزان 2 گرم از ماده موثره در کیلو گرم بذر به منظور کنترل بیماری در مرحله گیاهچه به ترتیب در قالب طرح های کاملا تصادفی و بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار ارزیابی شدند. در شرایط آزمایشگاه، بیشترین تاثیر سموم در کنترل رشد شعاعی ریسه های قارچ متعلق به قارچکش کاربندازیم بود. سموم تیلت و ایپرودیون +کاربندازیم در گروه آماری بعدی قرار گرفتند. تجزیه مرکب اثرات متقابل قارچ کش ها در رقت های مختلف نشان داد که بیشترین تاثیر سموم در کنترل رشد شعاعی ریسه های قارچ به ترتیب متعلق به قارچ کش های کاربندازیم در رقت یک قسمت در میلیون (1‭ppm)‬، ایپرودیون+ کاربندازیم در رقت ‮‭10‬ قسمت در میلیون (‮‭10‬‭ppm) ‬و تیلت در رقت ‮‭100‬ قسمت در میلیون(‮‭100‬‭ppm) ‬بوده است. در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای هر سه قارچکش مذکور به علاوه کربوکسین تیرام درصد و شدت بیماری را روی گیاهچه های نخود به طور موثری کاهش دادند. قارچکش تیلت باعث گیاه سوزی و کاهش جوانه زنی گیاهچه ها در شرایط گلخانه و مزرعه شد. در مجموع قارچکش های کاربندازیم، ایپرودیون+ کاربندازیم و کربوکسین تیرام از نظر کاهش میزان آلودگی و افزایش محصول و عدم تاثیر بر میزان جوانه زنی جهت ضد عفونی بذور نخود مناسب تر از سایر سموم مورد بررسی بودند.