بررسی رابطه گراف واحد رسوب لحظه ای سیلاب ها با ویژگی های بارش

چکیده :گراف رسوب واحد لحظه ای ‭(IUSG) ‬سیلابها یکی از روشهای موجود برای پیش بینی گراف رسوب وقایع سیلابی بوده که کاربرد آن مستلزم برآورد میزان تامین رسوب لحظه ای ، پارامترهای ضریب ذخیره ‭(Ks) ‬،ضریب شکل بی بعد ‭(ns)‬و زمان تا اوج می باشد . بررسی روابط بین پارامترهای مذکور و متغیرهای کمکی مثل ویژگیهای جریان و بارش امکان کاربرد روش ‭IUSG ‬را درحوزه های آبخیز فاقد ایستگاه اندازه گیری میسر می سازد . بدین منظورجهت بررسی رابطه پارامترهای رسوب نمود واحد لحظه ای سیلابها با ویژگیهای بارش وجریان، 5 واقعه سیلابی در محل ایستگاه هیدرومتری و رسوب سنجی پل دوآب(رودخانه قره چای - استان مرکزی) با فواصل زمانی یک ساعته از نظر میزان دبی جریان و غلظت رسوب معلق همزمان مورد پایش قرار گرفت . با توجه به گراف رسوب مشاهده ای و هیتوگراف بارش های مربوطه و استفاده از روش گشتاورها پارامترهای رسوب نمود واحد لحظه ای هر سیلاب استخراج گردید و رابطه آن با مقدار بارش موثرو دبی پیک سیلابها مورد آزمون قرار گرفت . نتایج نشان می دهد رابطه نمایی بین ضریب ذخیره سیلابها و مقدار بارش موثر نسبت به مقادیر دبی پیک جریان از ضریب همبستگی بیشتری بر خوردار است (‮‭79.0‬ در مقابل ‮‭42.0‬). بررسی روابط رگرسیونی پارامتر ضریب شکل بی بعد با مقدار بارش موثر نشان می دهد که رابطه آنها از نظر آماری ضعیف بوده (با ضریب تعیین ‮‭13.0‬ )همچنین همبستگی کمی با مقدار دبی پیک نشان می دهد (‮‭01.0‬R2=) . اما نسبت ضریب شکل بی بعد به زمان تا اوج ‭(ns/tp ) ‬با مقدار بارش موثر و دبی پیک سیلابها همبستگی زیاد ی دارد (‮‭85.0‬ و ‮‭67.0‬ به ترتیب با مقدار بارش موثرو دبی پیک ) . نتایج مقایسه کارایی معادلات بدست آمده این تحقیق در تخمین پارامترهای مدل ‭IUSG ‬وبرآورد گراف رسوب چند مورد دیگر از وقایع سیلابی با منحنی های سنجه نشان می دهد شاخه صعودی گراف رسوب نسبت به شاخه نزولی با ضریب اطمینان بیشتری برآورد می شود ولی در شاخه نزولی اختلاف زیادی بین برآورد های مدل ‭IUSG ‬و منحنی های سنجه وجود دارد . کلمات کلیدی : رسوب معلق ، گراف رسوب ، ‭IUSG‬، هیدروگراف ، سیلاب ، هیتو گراف